Prawo a inne systemy norm

Oprócz prawa funkcjonują inne systemy norm, które również wpływają na zachowanie jednostki, np. społeczne, religijne, moralne czy zwyczajowe. Sytuacją idealną jest, gdy reguły postępowania wynikające z tych systemów są ze sobą zgodne. W przeciwnym razie jednostka musi dokonać wyboru, której regule się podporządkuje. Nie zawsze będzie to norma prawna.

Koncepcje istnienia prawa

Klasyczne:

· prawnonaturalne – zakładają, że istnieją normy niezależne od ich ustanowienia przez uprawniony podmiot,

· pozytywistyczne – treść norm jest wyznaczona przez odpowiedni akt stanowienia, czy uznania prawa, ich realizowanie jest gwarantowane przymusem państwa,

· realistyczne – zespół faktów społecznych czy psychicznych związanych z normami prawnymi. Fakty te są kształtowane przez różnego rodzaju czynniki.

· Współczesne:

· tzw. ‘trzecia droga” – koncepcja pośrednia między pozytywizmem a prawem natury. Kwestionuje rozdział prawa i moralności oraz możliwość poznania wartości.

· Pozaprawne systemy norm

Funkcje prawa

· Funkcja regulacji życia społecznego (stabilizacyjna) - prawo pozwala zapewnić obywatelom poczucie bezpieczeństwa w państwie. Eliminuje niepożądane zachowania. Utrwala istnienie ładu społecznego, gospodarczego, politycznego.

· Funkcja wychowawcza -prawo kształtuje pozytywne zachowania wobec przepisów prawnych np. wobec przestrzegania przepisów ruchu drogowego, mówimy wówczas o charakterze prewencyjnym. Prawo pełni także funkcję resocjalizacyjną, kiedy zastosowana kara działa tak, że osoba, której to dotyczy nie jest skłonna pogwałcić istniejące normy prawne.

· Funkcja ochronna- prawo ma za zadanie chronić te wartości, które są ogólnie przyjęte i ważne ze społecznego punktu widzenia.

· Funkcja dynamizująca - prawo jest narzędziem zmiany różnych dziedzin życia np. prawo oświatowe regulujące przepisy związane z Nową Maturą.

· Funkcja dystrybucyjna - prawo rozdziela dobra i ciężary, wynikające z funkcjonowania państwa np. przez podatki. Funkcja ta dotyczy szczególnie prawa cywilnego i administracyjnego.

· Funkcja represyjna - prawo ma za zadanie określić wymiar kary za dokonanie przestępstw, działać odstraszająco na sprawców, a także realizować zasadę nieuchronności poniesienia kary za dokonane przestępstwo.

· Funkcja kontrolna -prawo określa postawy jednostek, grup społecznych, narodu i instytucji państwowych. Wyznacza jakie postępowanie jest zabronione, a jakie nie.

· Funkcje prawa cd.

1)Konstytucja ustawa zasadnicza, zawiera główne elementy funkcjonowania państwa;

2) Ratyfikowane umowy międzynarodowe (konkordat, traktaty, konwencje, porozumienia) muszą być ratyfikowane (czyli zatwierdzone przez upoważniony do tego organ państwowy), bez ratyfikacji i ogłoszenia w Dzienniku Ustaw umowa międzynarodowa nie obowiązuje;

3) Ustawa uchwalana przez Sejm, zgodna z Konstytucją i umowami międzynarodowymi ratyfikowanymi przez Parlament;

4) Rozporządzenia wydawane przez organy wykonawcze (art. 92 Konstytucji);

5) Akty prawa miejscowego wydawane przez organy terytorialne lub organy administracji rządowej (np. Plan Zagospodarowania Przestrzennego miasta Krakowa).

Akty prawa wewnętrznego

Akty prawa wewnętrznego to akty normatywne o ograniczonym zakresie działania. Konstytucja RP zalicza do tej kategorii aktów normatywnych uchwały podejmowane przez rząd, a także zarządzenia premiera i poszczególnych ministrów. Obowiązują tylko jednostki podległe podmiotom (organom) wydającym. Nie mają charakteru powszechnie obowiązującego.

Źródła prawa w UE

Prawo pierwotne:

Traktatu o UE,

Date: 2016-01-05; view: 1135