Akty nieustawodawcze (nieprawodawcze)

a) akty delegowane(rozporządzenia delegowane, dyrektywy delegowane, decyzje delegowane)

- wydawane przez Komisję na podstawie upoważnienia zawartego w akcie ustawodawczym; wchodzą w życie pod warunkiem niewyrażenia sprzeciwu przez Radę i Parlament

b) akty wykonawcze(rozporządzenia wykonawcze, dyrektywy wykonawcze, decyzje wykonawcze)

- wydawane przez Komisję i w pewnych przypadkach Radę, jeśli konieczne jest zapewnienie jednolitego wykonywania prawnie wiążących aktów.

q Ogólne zasady prawa

§ Zasada równości (niedyskryminacji)

§ Zasada solidarności

§ Zasada subsydiarności

§ Zasada proporcjonalności

§ Zasada prymatu prawa UE nad prawem krajowym

§ Zasada efektywności prawa UE

q TRAKTATY

Traktaty = umowy międzynarodowe

§ zawierane zgodnie z normami międzynarodowego prawa publicznego

§ zawierane przez państwa członkowskie na podstawie odpowiednich norm konstytucyjnych

§ konieczne 2 rodzaje norm krajowych:

- zapewniające stosowanie prawa wspólnotowego w państwie członkowskim

- gwarantujące moc obowiązującą prawa wspólnotowego w przypadku konfliktu z prawem krajowym

§ wiążące dla państw członkowskich

§ mogą bezpośrednio przyznawać prawa i nakładać obowiązki także na osoby fizyczne i prawne

§ warunek bezpośredniej skuteczności norm traktatowych: jeśli normy są bezwarunkowe i nakładają na państwo członkowskie obowiązek podjęcia lub zaniechania działań nie wymagając od krajowego ustawodawcy wprowadzenia żadnych dodatkowych środków wykonawczych, i które nie pozostawiają państwom członkowskim swobody decyzyjnej

Procedury zmiany traktatów (art. 48 TUE)

§ zwykła procedura zmiany

§ uproszczona procedura zmiany

Zwykła procedura:

1) propozycja zmiany traktatu przedkładana Radzie: rządy PC, Parlament Europejski, Komisja

2) Rada przekazuje propozycje Radzie Europejskiej i notyfikuje parlamentom narodowym

3) jeśli Rada Europejska opowie się za rozpatrzeniem propozycji zmian traktatów zwykłą większością (po konsultacji z Parlamentem Europejskim), zwoływany jest konwent (przedstawiciele parlamentów narodowych, rządów PC, PE i KE); brak obowiązku zwołania konwentu

4) konwent wypracowuje konsensus poddany pod obrady Konferencji Międzyrządowej

5) przyjęcie i ratyfikacja traktatu

6) procedura monitorująca postęp ratyfikacji: jeśli po upływie 2 lat 4/5 PC ratyfikowałoby traktat, a jedno lub więcej PC miałoby trudności, sprawa wraca do Rady Europejskiej.

Uproszczona procedura

- decyzję o zmianie traktatów podejmuje sama Rada Europejska (ratyfikacja lub jej brak)

PRAWO WTÓRNE

q ROZPORZĄDZENIE(ang. regulation)

- wydawane przez: Radę i Parlament Europejski lub przez Komisję na podstawie delegacji Rady i PE

- staje się częścią krajowych porządków prawnych

- obowiązuje (wiąże) w całości (co do celu i co do treści)

- adresaci: państwa członkowskie UE i podmioty prywatne (rozporządzenie przyznaje prawa i nakłada obowiązki na PC oraz podmioty prywatne (osoby fizyczne i prawne)]

- stosuje się bezpośrednio w państwach członkowskich (bez obowiązku implementacji za pośrednictwem prawa krajowego)

! czyli rozporządzenie wywiera skutek bezpośredni w stosunkach wertykalnych (państwo-obywatel) i horyzontalnych (obywatel-obywatel)!

- jest instrumentem ujednolicania prawa

q DYREKTYWY (ang. directive)

- wydawane przez Radę i Parlament Europejski lub przez Komisję na podstawie delegacji Rady i PE

- wymaga transpozycji (implementacji) do krajowych porządków prawnych (nie staje się automatycznie prawem obowiązującym)

- adresaci: wszystkie lub wybrane państwa członkowskie (wiąże państwa członkowskie, nie wiąże podmiotów prywatnych)

- wiąże tylko co do celu

- wymaga implementacji (wdrożenia do prawa krajowego)

- jest instrumentem harmonizacji prawa

- pozostawia władzom państwa członkowskiego wybór form i metod implementacji w zakresie wskazanego celu (zazwyczaj wskazuje ostateczny termin implementacji)

! Wymogi skutecznej implementacji dyrektywy:

1. jawność – podmioty, których dotyczy dyrektywa, powinny być w stanie zapoznać się ze swoją sytuacją prawną

2. normy krajowe muszą mieć charakter bezwzględnie obowiązujący (tj. można się na nie skutecznie powołać przed sądem)

3. wszystkie przewidziane w dyrektywie prawa podmiotowe muszą być przejęte przez regulację krajową

- w zasadzie stosuje się pośrednio wobec podmiotów indywidualnych w krajach członkowskich (indirect effect)

wyjątkowo: wywiera skutek bezpośredni

Warunki bezpośredniej skuteczności dyrektywy

1. dyrektywa sformułowana wystarczająco dokładnie, aby można było wyprowadzić z niej prawa

2. tylko w zakresie praw (dyrektywy nie są bezpośrednio skuteczne w zakresie, w jakim nakładają obowiązki)

3. tylko w stosunkach wertykalnych (państwo-obywatel)

4. upłynął termin wyznaczony do implementacji

Orzecznictwo (bezpośrednie stosowanie dyrektyw): Faccini Dori

 

Odpowiedzialność odszkodowawcza państw członkowskich w przypadku nieterminowej lub nieprawidłowej implementacji dyrektywy (naruszenie prawa wspólnotowego) - Francovich

 

q DECYZJA(ang. decision)

- wydawana przez Radę i Parlament Europejski lub przez Komisję na podstawie delegacji Rady i PE

- określa adresata indywidualnie

- adresatem może być państwo członkowskie lub podmioty indywidualne (osoby fizyczne i prawne)

- wiąże tylko adresata

- jest skuteczna bezpośrednio wobec adresata (wynika to z samej istoty decyzji)

 

q AKTY NIEWIĄŻĄCE

Zalecenia (ang. recommendation)

Opinie (ang. opinion)

- i akty nienazwane: obwieszczenia (ang. notice); wytyczne (ang. guidelines)

 

- pośrednio mogą stać się obowiązującym prawem (jeśli na zawarte w nich rozwiązania powołują się strony postępowania sądowego, a ETS akceptuje argumenty zaczerpnięte z aktów niewiążących)

 

q Publikacja aktów prawnych UE

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE)

Official Journal of the European Union (OJ)

- publikowany w każdy dzień roboczy

- publikowany w 23 językach oficjalnych UE

- postać papierowa i elektroniczna (także baza dostępna on-line)

- składa się z serii: L i C (dodatkowo C E) oraz suplementu S

 

 

Zwykła procedura prawodawcza

 

Przebieg procedury

q Faza opracowania projektu

q Projekt przekazywany Radzie i PE (ewentualnie Komitetowi Regionów i/lub Ekonomiczno-Społecznemu)

§ PE obraduje nad projektem w pierwszym czytaniu; opinia PE przekazana Radzie

§ Możliwości działania PE na tym etapie:

1. PE nie wnosi żadnej zmiany do propozycji Komisji

2. PE wnosi zmiany, a Rada akceptuje poprawki PE

Rada uchwala akt

Lub

Rada uchwala własne stanowisko (kwalifikowaną większością głosów)

PE obraduje nad stanowiskiem Rady w drugim czytaniu

Możliwości działania PE na etapie drugiego czytania (limit czasowy – 3 miesiące):

1. PE zatwierdza wspólne stanowisko

2. PE nie wypowiada się w przepisanym terminie

Date: 2016-01-05; view: 2314