Traktat o funkcjonowaniu UE

- obydwa Traktaty mają taką samą moc prawną

Unie Europejska = następca prawny Wspólnoty Europejskiej; ma osobowość prawną

TUE: „nowy etap w procesie tworzenia coraz ściślejszego związku między narodami Europy, w którym decyzje podejmowane są z możliwe największym poszanowaniem zasady otwartości i jak najbliżej obywateli” (art. 1 TUE)

Cele UE:

1. Cele ogólne (art. 3 ust. 1 i 2; art. 3 ust. 3 akapit 3 TUE)

- wspieranie pokoju, jej wartości i dobrobytu jej narodów

- zapewnienie obywatelom przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości bez granic wewnętrznych, z gwarancja swobody przepływu osób

- wspieranie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz solidarności między PC

2. Cele szczegółowe:

2.1. Cele gospodarcze (art. 3 ust. 3 akapit 1; art. 3 ust. 4 TUE)

- ustanowienie rynku wewnętrznego i działanie na rzecz trwałego rozwoju Europy, którego podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy, stabilność cen, społeczna gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjności, zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego; wspieranie postępu naukowo-technicznego;

- ustanowienie UGiW z walutą euro

2.2. Cele społeczne (art. 3 ust. 3 akapit 1 TUE)

- zwalczanie wykluczenia społecznego i dyskryminacji

- wspieranie sprawiedliwości społecznej i ochrony socjalnej

- równość kobiet i mężczyzn

- solidarność między pokoleniami

- ochrona praw dziecka

- ochrona różnorodności kulturowej i językowej; rozwój dziedzictwa kulturowego

2.3. Cele z zakresu polityki zagranicznej (art. 3 ust. 5 TUE)

- propagowanie wartości i interesów UE w stosunkach zewnętrznych

- ochrona własnych obywateli

- przyczynianie się do pokoju, bezpieczeństwa, trwałego rozwoju Ziemi, solidarności i szacunku między narodami

- propagowanie swobodnego i uczciwego handlu

- ochrona praw człowieka

- przestrzeganie i rozwój prawa międzynarodowego, zwłaszcza Karty Narodów Zjednoczonych.

Wartości UE

Godność osoby ludzkiej, wolność, demokracja, równość, państwo prawa, poszanowanie praw człowieka, w tym praw mniejszości;

Wartości społeczne: pluralizm, niedyskryminacja, tolerancja, sprawiedliwość, solidarność, równość kobiet i mężczyzn

Karta Praw Podstawowych – moc prawna taka jak Traktaty (nie dla wszystkich PC: Polska, Wlk. Brytania) (art. 6 ust. 1 TUE)

Przystąpienie UE do Konwencji o ochronie praw człowieka i wolności podstawowych (planowane)

Zasady demokratyczne UE (art. 2 i art. 9-12 TUE)

Wartości UE – podstawa dla „zasad demokratycznych”

- zasada równości obywateli UE (subsydiarny charakter obywatelstwa) (art. 9 TUE)

- demokracja przedstawicielska jak podstawa funkcjonowania UE: obywatele reprezentowani bezpośredni w PE, Pcz – w Radzie Europejskiej (art. 10 TUE)

- dialog obywatelski (art. 11 TUE), w tym prawodawcza inicjatywa obywatelska (art. 11 ust. 4 TUE + art. 24 akapit 1 TFUE)

- udział parlamentów narodowych w funkcjonowaniu UE, w tym w tworzeniu prawa (art. 12 TUE)

Ramy instytucjonalne UE

Realizacja kompetencji UE – zasada przyznania + zasada pomocniczości + zasada proporcjonalności

Zasada przyznania:UE działa wyłącznie w granicach przyznanych jej w Traktatach; kompetencje nieprzyznane UE należą do PC (art. 5 ust. 2 TUE)

Zasada pomocniczości (art. 5 ust. 3 TUE)

Zasada proporcjonalności (art. 5 ust. 4 TUE)

Ramy instytucjonalne UE służą:

- propagowaniu wartości UE, realizacji jej celów, służeniu interesom UE, obywateli i PC

-zapewnieniu spójności, skuteczności i ciągłości polityk i zadań UE

Wzmocniona współpraca (art. 20 TUE)

Cel:sprzyjanie realizacji celów UE, ochrona jej interesów, wzmocnienie procesu integracji

- przejaw „integracji różnych prędkości”

Zakres przedmiotowy: tylko w odniesieniu do kompetencji niewyłącznych UE

Zakres podmiotowy: współpraca otwarta w dowolnym czasie dla wszystkich PC; dla rozpoczęcia – konieczne co najmniej 9 PC

Procedura: decyzja upoważniająca do podjęcia wzmocnionej współpracy – Rada

Skutki: w posiedzeniach Rady mogą uczestniczyć wszystkie PC, w głosowaniach uczestniczą tylko PC uczestniczące we wzmocnionej współpracy

Podział kompetencji UE-PC

kompetencje wyłączne, dzielone, koordynacyjne

Kompetencje wyłączne UE (art. 3 TFUE)

§ unia celna

§ ustanawianie reguł konkurencji niezbędnych dla funkcjonowania wspólnego rynku

§ polityka pieniężna w strefie euro

§ zachowanie morskich zasobów biologicznych w ramach WPRyb

§ wspólna polityka handlowa

Kompetencje dzielone PC i UE (art. 4 TFUE)

Zasada zajętego pola

§ rynek wewnętrzny

§ rolnictwo

§ transport

§ energetyka

§ sieci transeuropejskie

§ inne…

Kompetencja koordynacyjne i uzupełniające UE (art. 6 TFUE)

§ ochrona zdrowia

§ kultura

§ edukacja

§ ochrona ludności

§ inne….

Zasady rządzące współpracą WE i PC

Zasada pomocniczości (art. 5 ust. 3 TUE)

W zakresie, który nie podlega wyłącznej kompetencji UE, Unia podejmuje działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele proponowanych działań nie mogą być zrealizowane w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast, ze względu na skalę i skutki proponowanych działań, mogą być lepiej zrealizowane przez UE.

Zasada proporcjonalności (art. 5 ust. 4 TUE)

Zakres i forma działania Unii nie wykraczają poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów Traktatów.

Zasada lojalnej współpracy (art. 4 ust. 3 TUE)

Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy UE i PC wzajemnie się szanują i udzielają sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zadań wynikających z Traktatów.

PC podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne właściwe dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z Traktatów lub aktów instytucji UE.

PC ułatwiają wypełnianie przez UE jej zadań i powstrzymują się od podejmowania wszelkich środków, które mogłyby zagrażać urzeczywistnieniu celów UE.

Date: 2016-01-05; view: 486