Podstawy prawne funkcjonowania UE

Teorie integracji

Pluralizm - integracja polega na powstaniu wspólnoty państw o wysokim poziomie politycznym, społecznym, ekonomicznym oraz dyplomatycznym; wszelkie przemiany w państwie odbywają się wielowymiarowo, dzięki oddziaływaniu wielu czynników o tożsamym znaczeniu.

Funkcjonalizm - integracja ma dwa wymiary: stan, proces.

Integracja jako stan - kraje, które już się zjednoczyły utrzymują ten stan i starają się przeciwdziałać wszelkim procesom, które mogłyby ten stan zachwiać.

Integracja jako proces - system zmian, który ma doprowadzić do osiągnięcia jedności na poziomie społecznym, gospodarczym oraz politycznym.

Neofunkcjonalizm - unia gospodarcza i polityczna są ze sobą ściśle powiązane, a państwa w podejmowaniu swoich decyzji najpierw kierują się pobudkami ekonomiczno- społecznymi, a dopiero potem rozciągają je na sferę polityczną.

Federalizm - organizacja społeczna powinna się opierać na związku samodzielnych gmin, komun produkcyjno-konsumpcyjnych; ruchy polityczne, zwłaszcza w krajach wielonarodowościowych, domagające się rozwiązania problemów wewnętrznych przez utworzenie federacji.

Kalendarium integracji europejskiej

§ Lata 20. i 30. XX w. pierwsze nowoczesne koncepcje integracji Europy

-Unia Paneuropejska(Richard Coudenhove- Kalergi)

-Stany Zjednoczone Europy

§ 1946przemówienieW. Churchilla w Zurychu

§ 1947Plan Marshalla

§ 1948Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (od 1960 – OECD)

§ 1949 utworzenie Rady Europy / powstanie NATO

§ 1950 plan Schumana (utworzenie Wspólnoty Węgla i Stali) / podpisanie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

§ 1951 podpisanie Traktatu Paryskiego (EWWiS)

§ 1952 podpisanie porozumienia o Europejskiej Wspólnocie Obronnej

§ 1957podpisanie Traktatów Rzymskich (EWG, Euratom) – 6 państw

§ 1960utworzenie EFTA (Austria, Norwegia, Portugalia, Szwecja, Szwajcaria i Wielka Brytania)

§ 1962 początek wdrażania WPR

§ 1965 podpisanie Traktatu o Fuzji

§ 1966 kompromis luksemburski

§ 1968 zakończenie wdrażania unii celnej w ramach EWG

§ 1973 pierwsze rozszerzenie (Dania, Irlandia, Wlk. Brytania)

§ 1979 pierwsze bezpośrednie wyboru do PE / utworzenie Europejskiego Systemu Monetarnego

§ 1981 drugie rozszerzenie (Grecja)

§ 1985wystąpienie Grenlandii ze Wspólnot

§ 1986 trzecie rozszerzenie (Hiszpania, Portugalia) / podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego

§ 1991 układ stowarzyszeniowy między Wspólnotami a Polską, Czechosłowacją i Węgrami

§ 1992 podpisanie Traktatu o Unii Europejskiej

§ 1993szczyt Rady Europejskiej w Kopenhadze (warunki członkostwa dla państw EŚW)

§ 1994 utworzenie EOG (układ z Oporto, 1992)

§ 1995czwarte rozszerzenie (Austria, Finlandia, Szwecja)

§ 1997podpisanie Traktatu Amsterdamskiego

§ 2001podpisanie Traktatu z Nicei

§ 2002 wprowadzenie euro do obrotu gotówkowego w 12 PC

§ 2003 podpisanie Traktatu Akcesyjnego dla 10 nowych PC

§ 2004piąte rozszerzenie UE

§ 2007 piąte rozszerzenie – cd. (szóste rozszerzenie?) (Bułgaria, Rumunia) / Słowenia w strefie euro

§ podpisanie Traktatu z Lizbony

§ 2009– wejście w życie Traktatu z Lizbony – nowy kształt podstaw prawnych UE

Podstawy prawne funkcjonowania UE

UJĘCIE HISTORYCZNE

Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS)

18.04.1951 r. - podpisanie TEWWiS

25.07.1952 r. – wejście w życie TEWWiS

23.07.2002 r. – wygaśnięcie TEWWiS

Cele EWWiS (art. 2 TEWWiS)

Główne postanowienia TEWWiS:

- ustanowienie wspólnego rynku węgla i stali (zniesienie wielu ograniczeń w handlu)

- struktura instytucjonalna: Wysoka Władza, Wspólne Zgromadzenie, Specjalna Rada Ministrów, Trybunał Sprawiedliwości

Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG)

25.03.1957 r. - podpisanie TEWG

1.01.1958 r. – wejście w życie TEWG

zmiana nazwy: Traktat o Wspólnocie Europejskiej (TWE) na mocy Traktatu z Maastricht

Cele WE (art. 2 TWE) – mechanizmy realizacji celów WE (art. 3 TWE)

Główne postanowienia:

- cele gospodarcze: osiągnięcie unii celnej, a w dalszej perspektywie – wspólnego rynku

- struktura instytucjonalna: Zgromadzenie Parlamentarne, Rada Ministrów, Komisja EWG, -Trybunał Sprawiedliwości (+ Komitet Ekonomiczno- Społeczny)

Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom)

25.03.1957 r. - podpisanie TEWEA

1.01.1958 r. – wejście w życie TEWEA

Cele Euratomu (art. 1 TEWEA) – mechanizmy realizacji celów Euratomu (art. 2 TEWEA)

Główne postanowienia:

- rozwój energetyki jądrowej we Wspólnocie

Konwencja o niektórych wspólnych instytucjach Wspólnot Europejskich

(przyjęta łącznie z TWE i TEWEA, 25. 03.1957)

- jedno Zgromadzenie i Trybunał dla wszystkich Wspólnot (EWG i Euratom: własna Rada Ministrów i Komisja)

Traktat o fuzji

08.04.1965 r. – podpisanie Traktatu

1.07.1967 r. – wejście w życie Traktatu (Traktat o Fuzji uchylony na mocy art. 9 ust. 1 Traktatu Amsterdamskiego)

Główne postanowienie:

- jedna Rada i Komisja dla 3 Wspólnot

Jednolity Akt Europejski (JAE) (Single European Act – SEA)

17 i 28 lutego 1986 r. – podpisanie JAE

1 lipca 1987 r. – wejście w życie JAE

Główne postanowienia:

- podstawy prawne funkcjonowania Rady Europejskiej

- koncepcja rynku wewnętrznego + instrumenty jego wdrażania

- poszerzenie kompetencji Wspólnot o nowe dziedziny: badania naukowe, rozwój techniczny, środowisko naturalne

- rozszerzenie możliwości delegowania kompetencji na Komisję

- wprowadzenie procedury współpracy (Parlament Europejski włączony w proces stanowienia prawa)

- rozszerzenie procedury zgody (PE) na przypadku przystępowania nowych państw członkowskich i stowarzyszenia z nimi

- zmniejszenie ilości przypadków, gdy Rada decydowała jednomyślnie (17 przypadków z listy 46)

- postanowienia przewidujące utworzenie Sądu Pierwszej Instancji przy Europejskim Trybunale Sprawiedliwości

Traktat z Maastricht (Traktat o Unii Europejskiej – TUE)

7.02.1992 r. – podpisanie TUE

1.11.1993 r. – wejście w życie TUE

Główne postanowienia:

- ustanowienie Unii Europejskiej

- powiązanie Wspólnot ze Wspólną Polityką Zagraniczną i Bezpieczeństwa (II filar) oraz Współpracą w Dziedzinie Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (III filar)

- przyznanie kompetencji w zakresie UE Radzie Europejskiej („stymuluje rozwój Unii i określa ogólne kierunki jej polityki” – art. 4 TUE)

- ustanowienie unii gospodarczo-walutowej

- utworzenie Europejskiego Banku Centralnego

- wprowadzenie procedury współdecydowania (Parlament Europejski „współustawodawcą”)

- PE: uprawnienia do zatwierdzania członków Komisji Europejskiej i jej przewodniczącego

- zmniejszenie przypadków procedury jednomyślności w Radzie

- przedłużenie kadencji Komisji (z 4 do 5 lat)

- ustanowienie obywatelstwa Unii (art. 8 TUE)

- możliwość składania petycji do Parlamentu

- powołanie Rzecznika Praw Obywatelskich (Ombudsmana)

- wprowadzenie nowego organu doradczego – Komitetu Regionów

- wprowadzenie Trybunału Obrachunkowego (działał od 1977 r.) do systemu instytucjonalnego UE

- prawne podstawy funkcjonowania Sądu Pierwszej Instancji

- nowe kompetencje Wspólnoty: kultura, sieci transeuropejskie, przemysł, szkolenia zawodowe, młodzież

Struktura UE po wejściu w życie TUE

I filar: WE + Euratom (metoda wspólnotowa)

II filar: WPZiB (metoda międzyrządowa)

III filar: WPiSSK (metoda międzyrządowa)

Date: 2016-01-05; view: 1021