Instytucje Unii Europejskiej

Katalog instytucji UE (art. 13 ust. 1 TUE)

Parlament Europejski

Rada Europejska

Rada

Komisja Europejska

§ Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Europejski Bank Centralny

§ Trybunał Obrachunkowy

zasada działania instytucji UE: zasada kompetencji przyznanych (zasada przyznania) – art. 13 ust. 2 TUE

Rada Europejska

§ Skład:

(1) głowy państw lub szefowie rządów PC

(2) przewodniczący Rady Europejskiej (obecnie: Donald Tusk)

(3) przewodniczący Komisji

- w pracach Rady uczestniczy wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa

§ Rada Europejska zbiera się 2 x w półroczu, zwoływana przez przewodniczącego (możliwe posiedzenia nadzwyczajne)

§ Decyzje podejmowane w drodze consensusu (chyba, że Traktat stanowi inaczej)

Kompetencje RE

-nadaje UE impuls niezbędny do jej rozwoju i określa ogólne kierunki i priorytety polityczne (art. 15 ust. 1 TUE)

- !nie pełni funkcji prawodawczej!

§ Przewodniczący Rady Europejskiej

wybierany przez RE większością kwalifikowaną na 2.5 roku; mandat jednokrotnie odnawialny

Kompetencje Przewodniczącego RE:

- Przewodniczy RE i prowadzi jej prace

- zapewnia przygotowanie i ciągłość prac RE

- wspomaga osiąganie spójności i konsensusu w RE

- przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z każdego posiedzenia RE

Rada

§ Skład Rady UE: przedstawiciele państw członkowskich szczebla ministerialnego (art. 16 ust. 2 TUE)

Rada UE działa w różnych konfiguracjach, w tym:

- Rada ds. Ogólnych

- Rada ds. Zagranicznych

§ Przewodniczenie Radzie (prezydencja UE)

- państwa członkowskie – zmiana co pół roku

§ Kompetencje (art. 16 ust. 1 TUE):

- funkcje prawodawcze i budżetowe

- określanie polityki i koordynacji działań UE

§ Głosowanie w Radzie UE

- większość kwalifikowana w systemie głosów ważonych

(chyba, że Traktat stanowi inaczej: jednomyślność, zwykła większość)

Rozkład głosów ważonych w Radzie

System nicejski (do 1.11.2014 r.)

" ogółem: 345 głosów

" większość: 255 głosów (= 73,9%) i co najmniej 2/3 państw członkowskich, jeśli Rada głosuje nad czymś innym niż wniosek Komisji (+ większość państw reprezentujących co najmniej 62% ludności UE)

" mniejszość blokująca: 88 głosów, 1/3 państw członkowskich, kraje mające 38% ludności UE

System lizboński (po 1.11.2014 r.)

" większość kwalifikowana:

(1) co najmniej 55% członków Rady (praktycznie 16 z 28 PC),

(2) reprezentujących państwa członkowskie, których łączna liczba ludności stanowi co najmniej 65% ludności UE

" mniejszość blokująca: co najmniej 4 członków Rady, reprezentujących co najmniej 35% ludności UE

§ Organ pomocnicze Rady: Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER I, COREPER II)

Komisja Europejska

§ Skład:

- 28 komisarzy (każde PC = jeden komisarz)

- przewodniczący w obecnej kadencji (2014-2019): Jean-Claude Juncker

- 5 wiceprzewodniczących (wybierani spośród komisarzy)

§ Procedura wyboru komisarzy

- RE stanowiąc większością kwalifikowaną przedstawia PE kandydata na przewodniczącego Komisji

- kandydat wybierany przez PE większością głosów

- jeśli brak większości: RE przedstawia nowego kandydata w ciągu 1 miesiąca

- pozostali komisarze, w tym wysoki przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (nominowani przez RE w porozumieniu z wybranym przewodniczącym) – kolegialne zatwierdzenie przez PE

- na podstawie zatwierdzenia PE: RE mianuje Komisję, stanowiąc większością kwalifikowaną

§ Kadencja KE – 5 lat

Wygaśnięcie mandatu komisarza:

- osoba przestała spełniać warunki konieczne do piastowania urzędu

- osoba dopuściła się poważnego uchybienia

- dymisja całej Komisji (udzielenie wotum nieufności przez PE – decyzja większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy członków PE)

§ Status członków Komisji Europejskiej

- funkcjonariusze międzynarodowi

- niezależni od państw, których są obywatelami (działają w interesie UE)

§ Struktura wewnętrzna Komisji:

- podział na Dyrekcje Generalne i Służby (Services) (np. OLAF, Eurostat, Służba Prawna)

- agencje wykonawcze

- gabinety polityczne komisarzy

- Sekretariat Generalny KE

§ Kompetencje KE

(1) inicjatywa prawodawcza („aby Rada mogła działać, najpierw musi zrobić to Komisja” – W. Hallstein)

(2) funkcje wykonawcze ( w tym zarządzanie budżetem UE, także funduszami strukturalnymi i Funduszem Spójności)

(3) funkcje kontrolne („strażnik traktatów”; uprawnienia kontrolne wobec państw członkowskich, innych instytucji UE, przedsiębiorstw, osób fizycznych)

(4) funkcje reprezentowania interesów UE na zewnątrz

§ Zasady prac KE

- zasada kolegialności

- decyzje podejmowane zwykłą większością głosów

§ Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa ("minister spraw zagranicznych UE")

- jest jednym z wiceprzewodniczących KE

- wybierany przez RE stanowiąc większością kwalifikowaną, za zgodą Komisji

- prowadzi wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Unii (opracowuje i realizuje politykę)

- przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych

Date: 2016-01-05; view: 851