Orogeneza kaledońska

Góry

Góry – to tereny o stromych stokach i wysokościach względnych przekraczających 300m

Wysokość bezwzględna zwykle także jest znaczna. Np. Wyżyna Tybet ma wysokości bezwzględne 4000- 5000 m n p m ale jej powierzchnia ma niewielką różnicę wysokości względnych ( deniwelację) - jest więc uznawana za wyżynę a nie góry .

Góry powstają na skutek :

Fałdowanie (ruchy górotwórcze) – góry fałdowe

Góry fałdowe powstają w miejscach zderzania się płyt litosfery. Zalegające poziomo warstwyskał osadowych są mocno ściskanei wypiętrzane.

Góry fałdowe powstają na granicy zbliżających się do siebie płyt litosfery. Podczas ruchu tych płyt dochodzi do sfałdowania osadów zgromadzonych na dnie mórz , a następnie do ich wypiętrzania . Przykładem gór fałdowych są najdłuższe łańcuchy górskie na Ziemi – Andy w Ameryce Południowej , Kordyliery w Ameryce Północnej. Zalicza się do nich także nieco krótsze , ale za to najwyższe góry Himalajów w Azji. Na kontynencie europejskim górami fałdowymi są między innymi : Alpy, Karpaty, Pireneje.

Góry wulkaniczne – to stożki wulkaniczne powstałe na skutek erupcji wulkanu i zastygnięcia ławy.

Przykładem góry wulkanicznej jest Kilimandżaro –najwyższa góra Afryki (5898 m.n p m.)

Góry zrębowe tworzą się w obszarach, gdzie zalegające poziomo sztywne bloki skalne są poddawane bocznemu naciskowi. Nie ulegają one fałdowaniu, lecz pękająi przesuwają się wzdłuż linii spękania , czyli uskoków. Część terenu jest wyniesiona w górę, a część zapada się. Często uskoki tworzą całą serie pęknięć . Podniesione lub zapadnięte wzdłuż uskoków bloki skalne tworzą zręby i rowy tektoniczne. Góry zrębowe są wiec efektem ruchów tektonicznych, czyli ruchów zmieniających położenie i wzajemne ułożenie warstw skalnych. Do gór zrębowych zalicza się między innymi góry Harc w Niemczech oraz niektóre części Sudetów, Wogezy we Francji, Góry Smocze w Afryce.

Orogenezy

Ogół procesów, prowadzących do sfałdowania i wypiętrzenia skał nosi nazwę ruchów górotwórczych ( ruchów orogenicznych) lub orogenez.

Najważniejsze orogenezy w dziejach Ziemi to:

Kaledońska – trwała w paleozoiku (kambr –wczesny dewon)

Hercyńska – zachodziła w paleozoiku (późny sylur – koniec permu)

Alpejska–trwała przez cały trzeciorzędi trwa nadal.

Orogeneza kaledońska

w czasie kaledońskiej orogenezy wypiętrzyły się: Góry Skandynawskie, Góry Szkocji, częściowo Góry Świętokrzyskie, północna część Appalachów, północno-wschodnia Grenlandia, Sajany i Góry Jabłonowe, część Ałtaju;

Date: 2015-12-24; view: 4358