VIII SYSTEM PIENIĘŻNO - KREDYTOWY

SYSTEM PIENIĘŻNY- jest to ogół norm prawnych określających podstawową jednostkę monetarną i jednostki pomocnicze, ich nazwy, wartość, sposób zabezpieczania emisji pieniądza, jego moc zwalniania z zobowiązań, zakres cyrkulacji i jego wymienialność na pieniądz innych państw.

Pieniądz kruszcowy (złoto lub srebro) – staje się niewystarczający do obsługi rynku. Rozwój handlu powoduje rozwój. Rozwój handlu powoduje rozwój banków, które na masową skalę wprowadzają weksle i czeki, zastępujące pieniądz kruszcowy; pojawiła się nowa forma pieniądza- banknot.

WEKSEL - jest to dokument dłużniczy wyrażający bezwarunkowe zobowiązanie zapłaty wymienionej w nim sumy pieniężnej do rąk określonej osoby, w oznaczonym terminie i miejscu, potwierdzone podpisem wystawcy.

Często kłopoty i ryzyko związane z realizacją wekslu przejmują banki, kupując weksle przed terminem płatności i po niższej cenie niż suma na jaką zostały wystawione.

CZEK-jest to papier wartościowy zawierający bezwarunkowe polecenie wypłaty przez bank określonej kwoty pieniężnej okazicielowi czeku lub osobie na nim wskazanej; ze środków (rachunku) wystawcy czeku.

RODZAJE CZEKÓW:

ð imienne – na określonego remitenta, tj. osobę na którą czek wystawiono (jest on w swoim obrocie i wyrazie pewniejszy)

ð na okaziciela –mogą być przekazywane przez zwyczajne wręczenie innej osobie (jest to o tyle ryzykowne, że w przypadku zagubienia czeku, osoba, która go znajdzie może bez problemu pobrać całą kwotę, na którą był wystawiony.

Czek jest specyficznym rodzajem weksla. Jest on wekslem bankowym i służy do wielokrotnych rozliczeń bezgotówkowych.

Funkcjonuje także PIENIĄDZ ELEKTRONICZNYpoprzez zapis wartości na karcie magnetycznej. Rachunki bankowe zawarte są w komputerze i są obciążane lub uznawane za pomocą kart magnetycznych.

Między bankami a ludnością stosuje się 3 formy transakcji pieniężnych:

1. Bankomaty -wpłaty, wypłaty i przelewy za pomocą plastikowej karty identyfikacyjnej.
2. Terminale-końcówki komputera bankowego zainstalowane w punktach sprzedaży (zwłaszcza supermarketach), umożliwiają sprawdzenie stanu konta kupującego i obciążenie jego rachunku bankowego.
3. Bankowość domowa – końcówki komputera bankowego zainstalowane są w domu klienta (podstawowy wymóg to posiadanie komputera ze stałym dojściem do Internetu).

PRAWO KOPERNIKA-GRESHMANA- pieniądz gorszy wypiera z obiegu pieniądz lepszy.

Jeżeli w obiegu występuje pieniądz podwartościowy, pełnowartościowy i nadwartościowy, to pieniądz mający lepszą relację między wartością nominalną jest wypierany z obiegu przez pieniądz mający gorszą tą relację.

Jeżeli na rynku będziemy mieli złote monety i banknoty jednocześnie, to banknoty wyprą złote monety, ponieważ te ostatnie same w sobie mają wartość.

W gospodarce rynkowej pieniądz pełni następujące funkcje:

1. Miernika wartości - mierzy i wyraża wartość wszystkich usług i towarów. Pozwala określić stosunek wartości poszczególnych towarów i ustalić relacje w procesie wymiany, co następuje za pomocą cen, będących pieniężnym wyrażeniem wartości towarów.

* Cena chociaż jest pieniężnym wyrażeniem wartości towarów i usług, nie oznacza, że ten sam towar ma taką samą cenę. Na cenę wpływają takie czynniki jak: duża skala handlu czy koszty jednostkowe.

1. Środka wymiany-cyrkulacji – polega ona na pośredniczeniu w transakcji kupna i sprzedaży zawieranych na rynku przez kupujących i sprzedających.

*Obowiązuje w zdecydowanej większości gospodarek, w umowach pomiędzy podmiotami.

1. Środka przechowywania wartości- tezauryzacji – pieniądz może być gromadzony w postaci oszczędności, jeśli nie traci zbyt szybko na wartości (wzrost cen).

*Pieniądz powinien być w obiegu, bowiem zmienia się jego wartość.

1. Środka płatniczego – przy regulowaniu zobowiązań finansowych wynikających np. z kredytów, podatków, kar, czynszów, itp.
2. Pieniądza światowego- gdy państwo gwarantuje jego wymienialność zewnętrzną i swobodę posługiwania się nim w obrotach płatniczych i kapitałowych.

Date: 2015-12-24; view: 849