PÓŁWYSEP KOLSKI

EUROPA

EUROPA PÓŁNOCNA:

Obejmuje Półwysep Skandynawski, Półwysep Kolski, Islandię, Masyw Fińsko-Karelski, Wyspy Owcze, Jan Mayen i archipelagi na Morzu Północnym. Obszar mocno rozczłonkowany, o zróżnicowanej budowie geologicznej, rzeźbie, klimacie i roślinności.

PÓŁWYSEP SKANDYNAWSKI

1. Położenie geograficzne

· największy półwysep Europy, powierzchnia ok. 800 km²

· otoczony Morzem Barentsa (N), Morzem Norweskim (W), Morzem Północnym (S) i Morzem Bałtyckim (E)

2. Budowa geologiczna

· obejmuje NW część tarczy bałtyckiej (fragment prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej z pasmem fałdowań kaledońskich)

3. Rzeźba terenu

· silnie rozwinięta linia brzegowa, W wybrzeże charakteryzuje się fiordami, E szerami i fierdami

· rzeźba polodowcowa

4. Klimat

· umiarkowany, na N subpolarny

5. Wody

· najdłuższe rzeki z licznymi wodospadami i progami: Glomma, Klar, Dal

· liczne jeziora: Wenner, Wetter, Maler

6. Gleby

· tundrowe lub bielicowe, także brązowe

7. Roślinność i zwierzęta

· lasy mieszane pokrywają ok. 40% powierzchni, liczne torfowiska, na N występuje tundra

8. Działalność człowieka

· bogate złoża mineralne: rudy żelaza

9. Indywidualność geograficzna

· obszar pokryty zlodowaceniami, lodowce, wybrzeża szerowe i fiordowe, twardziele Tunturi na obszarze Wyżyny Północnoszwedzkiej

GÓRY SKANDYNAWSKIE

1. Położenie geograficzne

· W część Półwyspu Skandynawskiego

2. Budowa geologiczna

· powstały w orogenezie kaledońskiej, a wypiętrzone zostały w późniejszych ruchach górotwórczych

· najwyższy szczyt: Galdhoppigen 2649 m n.p.m

3. Rzeźba terenu

· zrównana, wygładzona przez lodowce, powierzchnia szczytowa tworzy fieldy (faliste płaskowyże), a na nich występują lokalne lodowce typu norweskiego

· W część gór rozcięta żłobami lodowcowymi przechodzącymi w fiordy z licznymi jeziorami i rzekami polodowcowymi

· S część gór ma charakter wyżyny rozczłonkowanej szerokimi dolinami polodowcowymi (Wyżyna Południowonorweska)

4. Klimat

· umiarkowany chłodny, duży wpływ Prądu Zatokowego

· opady na W sięgają 3500 mm/rok, a na E 300-400 mm/rok

· granica wiecznego śniegu leży na N na 700 m n.p.m, a na S 1800 m n.p.m

5. Wody

· źródła mają największe rzeki Półwyspu Skandynawskiego

· liczne jeziora polodowcowe

6. Gleby

7. Roślinność i zwierzęta

· dolne partie stoków porastają lasy, wyżej są łąki alpejskie, na N od 300 m n.p.m jest tundra

8. Działalność człowieka

· bogate złoża mineralne: rudy żelaza, ołowiu, cynku, miedzi, niklu, molibdenu

· ludność skupia się głównie w dolinach rzecznych i na wybrzeżu

9. Indywidualność geograficzna

PÓŁWYSEP KOLSKI

1. Położenie geograficzne

· położony w NW części Rosji, powierzchnia ok. 100 tys. km²

· otoczony Morzem Białym (S) i Morzem Barentsa (N)

· jego S część przecina koło podbiegunowe N

2. Budowa geologiczna

· zbudowany z gnejsów, granitów i łupków krystalicznych

· zajmuje NE część tarczy bałtyckiej

· bogate złoża mineralne: apatyty, nefelin, rudy wanadu, toru, miedzi, niklu, kobaltu

3. Rzeźba terenu

· wybrzeża słabo urozmaicone, wysokie, klifowe

· na W góry zrębowe i obniżenia tektoniczne wypełnione jeziorami, na E silnie zabagnione pagórkowate doliny

4. Klimat

· na N subpolarny, na S umiarkowany chłodny

5. Wody

· przepływają przez niego liczne rzeki zasobne w energię: Ponoj, Warzuga, Umba

· w S i środkowej części bagna

6. Gleby

7. Roślinność i zwierzęta

· S porasta tajga sosnowo-świerkowa, środek i N tundra

8. Działalność człowieka

· teren zanieczyszczony lub zagrożony ekologicznie, głównie przez produkcję wojskową i intensywne wydobycie apatytów, wciąż znajduje się tam ok. 250 reaktorów jądrowych z czasów wojny

· zaludnienie niewielkie, głównie Lapończycy i Rosjanie

9. Indywidualność geograficzna

Date: 2016-01-14; view: 1010