Teorie socjologiczne.

Główne orientacje socjologii

1. Funkcjonalistyczna -K. Davis, W. Moor, T. Parsons, R. Merton. Spencer, Durkheim, współ. N.Luhmann ,) oraz antropolog polski Bronisła Malinowski. Społeczeństwo to system wydzielony z całości przyrody, posiadający podsystemy jak: podsystem kulturowy, polityczny, ekonomiczny, które utrzymują całość w równowadze, zaspokajając potrzeby systemu. W centrum zainteresowania funkcjonalizmu leży zagadnienie porządku społecznego, a celem badań jest wyjaśnienie, w jaki sposób wewnętrzne powiązania różnych elementów społecznych przyczyniają się do utrzymania takiego porządku

2. Teoria konfliktu społecznego -Marks, Simml, Weber. współ. Ralf Dahrendorf i Lewis – renesans w latach 60 krytyka funkcjonalizmu. Zmiana społeczna nie jest niczym patologicznym, lecz normalnym stanem każdego społeczeństwa , pełni pozytywne funkcje, prowadząc do przekształceń społeczeństwa w kierunku postępowym. Społeczeństwo to podporządkowani i podporządkowujący.

3. Teoria wymiany społecznej -George C. Homans, Peter M. współ. Ralph W. Emerson – nawiązuje do tradycji behawioryzmu ,przyjmuje założenia indywidualistyczne. Społeczeństwo to nie system, lecz sieć międzyludzkich wzajemnych oddziaływań – interakcji. Inspiracją dla tej teorii były badania nad psychologią zwierząt (doświadczenia Burrhusa F. Skinnera i Watsona).

a)Wzmocnienia pierwotne (niezależne od epoki).

b)Wzmocnienia wtórne (zrelatywizowane kulturowo i historycznie).

c)Wzmocnienia uogólnione podstawowe np. pieniądze prestiż, sława).

4. Symboliczny interakcjonizm -Charles H. Cooley, G. Mead. współ. H. Blumer, A. Strauss – obraz człowieka jako biernego organizmu reagującego tylko na bodźce płynące z otoczenia zewnętrznego. Człowiek to jednostka aktywna, posiadająca refleksyjny stosunek do siebie i swoich czynów, ma duże pole dowolności i spontaniczności. Społeczeństwo to wytworzona w procesie wzajemnego działania siatka ludzkich interakcji która jest wiecznie zmiennym procesem.

5. Teoria działania społecznego -Parsons, MacIver, Bales, Shils – bliska symbolicznemu interakcjonizmowi, lecz głębiej wnika w anatomie działań ludzkich, traktując działanie jako podstawowy, ostateczny składnik życia społecznego. Na działanie składają się z jednej strony motywacje, intencje, interpretacje adresatów działania. Z drugiej strony sens kulturowy, a więc uznane wzory społeczne . Inne typy działań, rozróżniane już przez Webera, to działania kierujące dązeniem do celu bez względu na koszty (na przykład działania bohaterów, męczenników gotowych do największych poświęceń.

6. Teoria fenomenologiczna -Schultz, Berger, Luckmann – najbardziej skrajne stanowisko subiektywistyczne. Świat społeczny składa się jedynie z sumy stanów świadomości członków społeczeństwa. Nie ma pozaświadomościowej rzeczywistości.

7. Teoria etnometodologiczna - jednostki w każdym społeczeństwie mają poczucie istnienia jakieś rzeczywistości ponadjednostkowej (faktów społecznych, norm, wartości reguł, wzorów zachowania), która ogranicza ich swobodę, narzuca im ramy działania.

8. „Trzeci pozytywizm”-Wilsona,Wallace,Turner,Lopreato – ludzie to organizmy biologiczne, społeczeństwo to forma przystosowania się wyższych gatunków zwierzęcych do warunków środowiskowych,a dzieje ludzkości (historia) to odmiana ewolucji biologicznej prowadzącej do doskonalszego przystosowania gatunkowego.

Date: 2016-01-14; view: 779