Obywatelom Rzymu zakazywano nadmiernego znęcania się nad niewolnikami
Normy społeczne a normy prawne ?
-normy społeczne: bądź uprzejmy, pomagaj słabszym…
-normy prawne: stworzone i egzekwowane przez organy państwowe.
Prawo kazuistyczne - prawo nie może być zbyt konkretne
Prawo a sprawiedliwość wg Ulpina
-Prawo jest sztuka stosowanie tego co słuszne i dobre
1.uczcuwie żyć
2.nie wyrządzać szkody drugiemu
3.kazdemu przyznać co mu się należy
Sprawiedliwość jest stalą i niezmienna wola przyznawania każdemu należnego mu uprawnienia
Praworządność – poszanowanie prawa, szanować prawo , przestrzegać norm prawnych
Norma prawna
-hipoteza [ powołanie się na akt normatywny (źródło prawa) którego wynika zobowiązanie ( hipoteza – norma ma zastosowanie tylko w pewnej sytuacji) wskazuje adresata normy , jego cechy i okoliczności….
-dyspozycja - [ powołanie się na stan faktyczny ( hipotezę) uzasadniające dyspozycje normy ( dyspozycja – ta część normy , która wskazuje obowiązujący w danej sytuacji sposób zachowania ) określa obowiązki lub uprawnienia
-sankcja – określa konsekwencje zachowania niezgodne z obowiązkiem zawartym w dyspozycji
[ Jeżeli wiemy o popełnionym wykroczeniu lub przestępstwie skarbowym i nie zawiadamiamy właściwych organów odpowiadamy solidarnie z osoba która tego wykroczenia się dopuściła.
-bezwzględnie obowiązujące – brak swobody ( podatki )
-względnie obowiązujące – możliwość wyboru
-semiimperatywne – swoboda w pewnych granicach
Stosunek prawny
- osoby fizyczne
-osoby prawne
-jednostki nie posiadające osobowości prawnej
Przedmiot stosunku prawnego
-działanie
-zaniechanie
Stosowanie prawa
-Przestrzeganie prawa – podmioty zachowują się zgodnie z normami prawnymi
-Praworządność – przestrzeganie prawa w takim zakresie w jakim ono dotyczy danej osoby (podmiotu)
Jeśli podmiot ma zdolność prawną można z nim podpisać umowę to zawsze będzie miał zdolność wekslowa i sądowa
Zdolność wekslowa – nie ma spółka cywila – nie ma zdolności prawnej
Zdolność sadowa - możliwość pozywania i być pozywanym, możliwość występowania w procesach sadowych jako strona powód i pozwany
Czynności
-Prawne – świadome zachowanie zmierzające do stworzenia , zmiany lub ustania stosunków prawnych ( to aktywność człowieka prowadząca do powstania , zmiany , lub ustania stosunków cywilno-prawnych)
przykład : każda umowa , aneks do umowy, rozwiązanie umowy
-Faktyczne – zachowanie które nie rodzi skutków prawnych
Wykładnia prawa
interpretacja normy prawnej;
-zasady współżycia społecznego
-Staranność sumiennego kupca
-Interes publiczny
-Interes społeczny
Legislacja
Rodzaje wykładni prawa
- Językowa (logiczna)
Systemowa
Celowościowa
Historyczna
adekwatna rozszerzająca ścieśniająca
-Statyczna – dynamiczna
-Autentyczna organ który wydal…;
-Legalna – organ upoważniony w konstytucji ( Trybunał Konstytucyjny )
-Doktrynalna – prawnicy
Wycena statyczna – ocena tu i teraz oceniam co i widzę bez przyszłości
Podział prawa :
- publiczne – uwzgledniające interes państwa , nie może być zmienione umowami osób prywatnych
-Prywatne – interes jednostki
Definicje
Prawo publiczne – przepisy regulujące stosunki w których jedna ze stron ma jakieś uprawnienia władcze w stosunku do drugiej , organ ma uprawnienia władcze
Prawo prywatne – stosunki równorzędne miedzy stronami
NARUSZENIE POSIADANYCH PRAW – automatyczna interwencja państwa – prawo publiczne
NARUSZENIE POSIADANYCH PRAW – REAKCJA PANSTWA TYLKO NA WNIOSEK OBYWATELA – prawo prywatne ( umowa cywilno-prawna, wynajem lokalu )
Definicje normatywne – zapisane , jest ustawa która mówi
Definicje doktrynalne – każdy z nas może wymyślić definicje
Działalność gospodarcza – jest działalność która spełnia trzy warunki zorganizowany , ciągły i zarobkowy
Prawo Gospodarcze
-Zespól norm regulujących każde zachowanie pozostające w związku z działalnością gospodarcza
-Zbiór norm regulujących zachowania uczestników obrotu gospodarczego