- departament jest działem administracji państwowej a jego kierowik jest powołany przez parlament który koryguje pracę szefów departamentów
- kierownicy departamentów tworzą radę jednemu z nich powierza się na rok fukcje jej przewodniczącego czyli główy państwa
- jest to model szwajcarski
Władza sądownicza
- to samodzielny rodzaj organów nazywany tez organami wymiaru sprawiedliwości powołany przez nie zależny organ państwowy parlament nie keidy prezydent, nie kiedy też pochodzą z wyborów
- sądownictwo dzieli się na powszechne zorganizowane terytorialnie na różnych szczeblach oraz sądy szczególne dla szczególnego rodzaju spraw
Cele państwa Państwo ma do spełnienia określone cele:
-Realizacja dobra wspólnego,
- Zagwarantowanie ludziom wolności,
- Zapewnienie minimum bezpieczeństwa,
- Zagwarantowanie udziału w dystrybucji dóbr wytworzonych w społeczeństwie,
- Zapewnienie panowania określonej klasie społecznej,
- Realizacja wielu różnych uporządkowanych co do preferencji celów, z których jedne są środkami prowadzącymi do osiągnięcia innych.
Funkcje państwa:
- Wewnętrzne (tradycyjne; konserwatywne; liberalne): a. Prawodawcza – państwo za pośrednictwem swojego aparatu tworzy prawo, które obowiązuje na jego terytorium. b. Porządkowa – państwo jest zobowiązane do zachowania porządku i bezpieczeństwa na całym terytorium jego jurysdykcji. c. Administracyjna – państwo jest zobowiązane zarządzać krajem za pomocą aparatu administracyjnego.
-Wewnętrzne (socjalistyczne; interwencjonistyczne; etatystyczne): a. Gospodarczo-organizacyjna – państwo jest zobowiązane zarządzać gospodarką i finansami kraju., b. Socjalna – państwo jest zobowiązane zapewnić swoim obywatelom minimum środków do życia. c. Kulturalno-oświatowa – państwo jest zobowiązane zorganizować system edukacji i instytucji kulturalnych, szerzących rozwój intelektualny obywateli.
-Zewnętrzne: a. Obrona granic – zapewnienie obywatelom poczucia bezpieczeństwa przez niwelowanie zagrożenia agresją ze strony innych państw, b.Kontakt z innymi państwami – państwo powinno organizować współpracę z innymi państwami.
Aktualne cele państwa polskiego
· można by je określić w oparciu o programu partii koalicyjnych oraz expose' premiera rządu
· utrzymanie poziomu życia i zabezpieczeń społecznych
· niedopuszczenie do kryzysu gospodarczo-finansowego w Polsce
· utrzymanie zadłużenia publicznego poniżej poziomu 55% PKB
· ograniczenie deficytu budżetowego do poziomu niższego niż 3% PKB
· doskonalenie reformy systemu finansowego i gospodarczego tak by generował wzrost, lecz nie powodował przyrostu zadłużenia i inflacji
Partie polityczne- dobrowolne organizacje społeczne o celach i programie politycznym, dążąca do przejęcia i sprawowania władzy, różnią się aksjologią (wartościami, idami), programami politycznymi i społecznymi, sposobami i metodami działania
Klasyfikacja partii politycznych
ñ różne kryteria klasyfikacji partii politycznych:
ñ ze względu na strukturę organizacyjną:
◦ komitetowe
◦ rozwinięte organizacyjnie i kadrowo
ñ ze względu na genezę organizacyjną:
◦ parlamentarno-wyborcze
◦ pozaparlamentarne
ñ ze względu na stopień upartyjnienia
◦ masowe
◦ kadrowe
ñ ze względu na typ członkostwa
◦ z członkostwem bezpośrednim
◦ z członkostwem pośrednim
ñ ze względu na rozdział kompetencji
◦ scentralizowane
◦ zdecentralizowane
ñ ze względu na rodzaj komórki podstawowej
◦ zakładowe
◦ terytorialne
ñ ze względu na sposób powołania władz
◦ demokratyczne
◦ niedemokratyczne
ñ ze względu na cele partii
◦ wyborcze
◦ społeczno-zawodowe
◦ totalitarne
ñ ze względu na program ideowo-polityczny
◦ chadeckie (demokracji chrześcijańskiej)
◦ liberalne
◦ socjalistyczne
◦ komunistyczne
◦ ludowe
◦ chłopskie
◦ konserwatywne
◦ radykalne i inne
Samorząd terytorialny
jest to organizacja społeczności lokalnej [gmina, powiat] i regionalnej [województwo, prowincja], jest to także forma administracji publicznej, poprzez którą społeczność lokalna zarządza jednostką administracyjną. Zachowuje ona daleko posuniętą samodzielność. organizacje samorządowe mają uprawnienia prawodawcze [prawo lokalne] i wykonawczej uprawnienia prawodawcze wykonywane są przez organy pochodzące z wyborów. Mają one charakter parlamentów lokalnych, sejmików, rad. Wyniki wyborów decydują o obsadzie i strukturze organów wykonawczych. jest kontrolowany przez sądy powszechne i administracyjne. część zadań lokalnych i regionalnych wykonywana jest przez agendy administracji rządowej, podlegającej premierowi bądź właściwemu ministrowi [np. MSWiA]
Samorząd terytorialny w Polsce
ñ podstawowa regulacją jest rozdział VII Konstytucja RP
ñ art 163 wyraża istotę subsydiarności: Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne dla organów innych władz publicznych
ñ podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina [art.164.1. Konstytucji)
ñ cechy samorządu terytorialnego w Polsce są zgodne z w/w/ cechami samorządu
ñ samorząd gminy: wykonuje zadania własne i publiczne, wynikające z zadań władzy państwowej. Do zadań należą sprawy z zakresu:
◦ infrastruktury technicznej gminy [drogi, ulice, wodociągi]
◦ ład przestrzenny i ekologiczny [zabudowa, ochrona środowiska]
◦ władze gminy: referendum gminne, rada gminy, zarząd gminy, z wójtem jako przewodniczącym
Inne samorządy:
- (należące do terytorialnych) -powiatowy, wojewódzki
- funkcjonalny
ñ gospodarczy (izby gospodarcze i handlowe, przemysłowe, rolnicze, itp.)
ñ adwokacki
ñ sędziowski
ñ prokuratorski
ñ notarialny
ñ lekarski
ñ farmaceutyczny
ñ akademicki
ñ rolniczy
ñ inny
Ustrój polityczny RP
ñ ustrój polityczny Polski określony jest konstytucją Rzeczpospolitej, uchwaloną 2.04.1997
ñ zgodnie z jej treścią Polska jest republiką parlamentarną i realizuje zasady suwerenności narodu, niezależności politycznej, demokratycznego państwa, prawa, społeczeństwa obywatelskiego, trójpodziału władzy
ñ państwo społecznej gospodarki rynkowej
ñ opiera się o pluralizm polityczny, społeczną gospodarkę rynkową, poszanowanie godności i praw człowieka
ñ RP jest państwem unitarnym
ñ władzę w RP sprawują:
◦ ustawodawczą: Sejm i Senat
◦ wykonawczą: Rada Ministrów (premier) i prezydent