Najważniejsze daty POLSKA

18.01.1919 – konferencja pokojowa w Paryżu

28.06.1919 – traktat wersalski (wielkopolska, pom.gdańskie, plebiscyty: W-M, Powiśle)

30.09.1938 – układ monachijski

23.08.1939 – pakt Ribbentrop – Mołotow

19.10.1918 – Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego (lokalny polski rząd)

28.10.1918 – Polska Komisja Likwidacyjna w Galicji Zachodniej (Kraków)

10,11,14. 11. 1918 – Piłsudski przejmuje władzę

16.12.1918 – utworzenie Komunistycznej Partii Robotniczej Polski KPRP

22.11.1918 – Piłsudski Tymczasowym Naczelnikiem Państwa

27.12.1918 – 16.02.1919 - Powstanie Wielkopolskie (Taczak, Dowbor-Muśnicki, Trewir)

16.08.1919, 20.08.1920, 3.05.1921 – powstania Śląskie

20.03.1921- plebiscyt na Górnym Śląsku (Niemcy wygrali – złe zasady plebiscytu)

26.01.1919 – wybory do sejmu ustawodawczego (Paderewski, Wojciech Trąmczyński, NP: Piłsudski)

10.02.1919 – otwarcie obrad sejmu ustawodawczego

20.02.1919 – Mała Konstytucja

11.07.1920 – plebiscyt na Powiślu, Warmii i Mazurach

9.10.1920 – zajęcie Wilna przez gen. Żeligowskiego (bunt na rozkaz)

17.03.1921 – Konstytucja Marcowa

1919-1921 – wojna polsko-bolszewicka (nie wypowiedziała jej żadna ze stron!)

12-15.08.1920 – bitwa warszawska (Piłsudski, Rozwadowski, Piskor, Regulski)

18.03.1921 – traktat ryski (granica wschodnia: Dźwina-zbrucz, cz. Białorusi i Ukrainy, odzyskanie dzieł sztuki bez kasy, rozwiązanie sojuszy antyrosyjskich „ja was panowie bardzo przepraszam” Piłsudski)

2.03.1922 – włączenie Litwy Środkowej do Polski

17.05.1923 – pierwszy rząd Chjeno-Piasta, reformy Grabskiego (BP, denominacja, reforma rolna, konkordat)

29.04.1924 – wprowadzenie waluty: złoty polski

1925 - 34 – wojna celna z Niemcami

12-15.05.1926 – przewrocik majowy

11, 12, 14. 05.1926 – dochodzenie Piłsudskiego do pełni władzy (31.05 Mościcki prezydentem)

2.08.1926 – nowela sierpniowa (prezydent może rozw. parlament, wyd.dekrety, GISZ)

1926 - OWP (Roman Dmowski)

1928 - 35 – BBWR (Walery Sławek)

1929- Centrolew (PSL Piast, PSL Wyzwolenie, ChD, PPS, SCh, NPR)

16.11.1930 – przedterminowe wybory do sejmu ( wybory brzeskie )

1931 – Stronnictwo Ludowe Mikołajczyka

26.10.1931 – 31.01.1932 – proces brzeski przywódców Centrolewu

25.07.1932 – układ o nieagresji z ZSRR

26.01.1934 – układ o niestosowaniu przemocy między Polską a Niemcami

1934 – ONR – (ABC Rossmana, ONR Falanga Piaseckiego)

1936 – OZN (Adam Koc 21.02.37 ogłosił, ale pomysł Mościckiego i Śmigłego)

23.04.1935 – Konstytucja Kwietniowa

1-7.09.1939 – Westerplatte (Henryk Sucharski)

9-22. 09. 1939 – bitwa nad Bzurą (Tadeusz Kutrzeba)

17.09.1939 – atak ZSRR na Polskę i ucieczka rządu RP do Rumunii

1-28.09.1939 – obrona Warszawy (Czuma, Rómmel, Starzyński)

2-5.10.1039 – Kock (Franciszek Kleeberg)

27.09.1939 – utworzenie Służby Zwycięstwu Polski Michał Karaszewicz-Tokarzewski i Szarych Szeregów

30.09.1939 – powstanie polskiego rządu na emigracji

13.11.1939 – powstaje Związek Walki Zbrojnej z rozkazu NW Sikorskiego kom. gł. K.Sosnkowski ‘Józef Godziemba’ Grot Niemcy, Karaszewicz ZSRR

26.10.1939 – utworzenie Generalnego Gubernatorstwa (woj.kieleckie, lubelskie, krakowskie,cz.warszawskiego z W, łódzkiego, lwowskiego, po 41: lwowskie, Stanisławskie, tarnopolskie)

24.02.1940 – powstanie PKP Polityczny Komitet Porozumiewawczy K. Pużak PPS

03.1943 – PKP à KRP Krajowa Rezydencja Polityczna à 9.01.1944 RJN K. Pużak

20.09.1942 – powstanie Narodowych Sił Zbrojnych kom. Ignacy Oziewicz ‘Czesław’

5.01.1942 – powstanie PPR Polskiej Partii Robotniczej i Gwardii Ludowej

22.01.1943 – Kedyw z rozkazu Grota (Związek Odwetu, Wachlarz, Cichociemni, Grupy Szturmowe Szarych Szeregów)

18.05.1944 – Monte Cassino 2.Korpus Polski Andersa

19.04-16.05.1943 –powstanie w getcie warszawskim (ŻOB Mordechaj Anielewicz, ŻZW Marek Edelman)

30.07.1941 – 25.04.1943 – układ Sikorski–Majski (nawiązanie stosunków dyplomatycznych, współpraca przeciw hitlerowcom, utworzenie polskiej armii w ZSRR, amnestia, anulowanie Ribb-Mołotow)

4.07.1943 – Sikorski ginie w wypadku lotniczym nad Gibraltarem

14.02.42–30.06.43–ZWZàAK Stefan Rowecki Grot

30.06.43-2.10.44- Tadeusz Komorowski Bór

2.10.44-19.01.45 – Leopold Okulicki Niedźwiadek

31.12.1943 – KRN Bierut „Tomasz” (Armia Ludowa: Michał Żymierski Rola)

21.07.1944 - PKWN Osóbka-Morawski, LWP, Polska Lubelska, reforma rolna

22.07.1944 – Manifest Lipcowy PKWN (ustanawiał Krajową Radę Narodową jako jedyne legalne źródło władzy i delegalizował rząd londyński, zapowiadał utworzenie Milicji Obywatelskiej i ukaranie zbrodniarzy hitlerowskich, nacjonalizację ziemi i przemysłu, bezpłatne nauczanie, repatriację Polaków pozostałych na obczyźnie)

6.09.1944 – reforma rolna PKWN pow. 100 ha parcelacja

31.12.1944 – PKWNàRząd Tymczasowy RP Osóbka-Morawski premierem PPR, PPS, SL, SD)

1.08.-2.10.44 – powstanie warszawskie Antoni Chruściel Monter

27.03.1945 – wyłapanie podziemia Iwanow i jego słowo honoru radzieckiego oficera

21.06.1945 – wyrok w procesie 16stu

28.06.1945 – Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej (Osóbka-Morawski, Gomułka, Mikołajczyk)

22.07.1945 – delegalizacja PSL

2.09.1945 – powstanie Win Wolność i Niezawisłość

12.09.1945 – uznanie konkordatu za nieobowiązujący

16.11.1945 – powstaje Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym

1945 – 48 – Centralny Urząd Planowania Czesław Bobrowski

3.01.1946 – ustawa KRN o nacjonalizacji przemysłu

21.02.1946 – powstanie ORMO Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej

4.07.1946 – pogrom kielecki

30.06.1946 – Referendum Ludowe 3xTAK PPR

19.01.1947 – wybory do sejmu ustawodawczego (wygrała PPR sfałszowali)

19.02.1947 – Mała Konstytucja (Rada Państwa, demokracja ludowa)

24.04.1947 – początek akcji ‘Wisła’

1947 – 49 – plan 3-letni

15.12.1948 -89 – PZPR (PPS+PPR) Bierut, Berman(ideologia), Minc(gospodarka)

1.01.1949 – początek tworzenia PGRów

25.01.1949 – 28.06.1991 – RWPG (ZSRR, Polska, Węgry, Bułgaria, Rumunia, Czechosłowacja, Albania, NRD)

1950–55 – plan 6-letni

1951 – powstanie Polskiej Akademii Nauk ( z PA Umiejętności)

3.05.1952 – 30.06.1994 – działalność Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Jan Nowak - Jeziorański

22.07.1952 – Konstytucja PRL-u (nazwa: PRL, jednolita władza państwowa, likwidacja prezydenta)

8.05.1953 – „Non possumus” ( „nie możemy” autorstwa Wyszyńskiego)

25.09.1953 – Stefan Wyszyński skazany na 12 (przesiedział 3)

7.12.1954 – utworzenie MSW i Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego (Stanisław Radkiewicz)

12.03.1956 – śmierć Bieruta – koniec stalinizmu w Polsce

28.06.1956 – poznański czerwiec (zmiana org. Pracy, płac i oddanie podatku)

29.11.1956 – Utworzenie Frontu Jedności Narodu

20.01.1957 – wybory bez skreśleń (FRN, Cyrankiewicz)

1957 – zawieszenie tygodnika „Po prostu”

14 – 23. 07.1959 – wizyta Chruszczowa w PRL

14.03.1964 – List 34 – intelektualistów w sprawie ograniczenia cenzury

1965 – orędzie do biskupów niemieckich, powstaje Polski Komitet Solidarności z Narodami Afryki i Azji

8.03.1968 – demonstracje UW pod pomnikiem Mickiewicza zdjęte dziady reż. Dejmka

7.12.1970 – układ Cyrankiewicz – Brandt (RFN respektowanie granic, stosunki dyplomatyczne)

14.–17.12.1970 – podwyżka żarcia strajki

25.01.1971 – Gierek w Gdańsku „Pomożecie?”

1973 – 10-latka w polskim szkolnictwie, powstaje Federacja Socjalistycznych Związków Młodzieży (do 1981)

1975 – reforma administracyjna utworzenie 49 województw zamiast 17

1976 – nowelizacja konstytucji (socjalizm, PZPR przewodnia siłą narodu, przyjaźń PRL z ZSRR)

24.06.1976 – Radom Ursus Płock mięcho, ZOMO Gierka

23.09.1976 – KOR

1977 – ROPCiO, SKS

1978 – WZZ, Towarzystwo Kursów Naukowych

1979 – RMP Aleksandra Halla, KPN Leszka Moczulskiego

16.10.1978 – Wojtyła papieżem

2-10. 06. 1979 – pierwsza wizyta papieża w Polsce

4.09.1980 – powstaje Związek Zawodowy ‘Mazowsze’

14, 16, 31.08. strajki i porozumienie SG (MKS, 21.postulatów)

10.11.1980 – NSZZ Solidarność

5.12.1980 – Breżniew chciał zaatakować PRL

8.09.1981 – przesłanie dla ludzi pracy Europy Wschodniej Jan Lityński napisał, Wałęsa przeczytał

13.05.1981 – zamach na papieża Mehmed Ali Agca

28.05.1981 – Wyszyński umiera, Glemp przejmuje

12/13.12.1981 – 22.07.1983 – stan wojenny w PRL, WRON

16.12.1981 – interwencja milicji w kopalni ‘Wujek’

16-23.06.1983 – II pielgrzymka papieża do PRL

1983 – Wałęsa otrzymuje Nagrodę Nobla

19.10.1084 – Jerzy Popiełuszko zamordowany

1985 – powstaje ruch ‘Wolność i Pokój’ J.M.Rokita członek

26.04.1986 – awaria Czarnobyla

30.09.1986 – powołanie Tymczasowej rady NSZZ Solidarność przez Wałęsę

16.09.1988 – rozmowy Wałęsy i Kiszczaka w Magdalence

6.02.-5.04.1989 – obrady okrągłego stołu (Pałac Namiestnikowski)

4.06.1989 – pierwsze wybory po Okrągłym Stole (Jaruzelski, Kiszczak)

24.08.1989 – Mazowiecki premierem (Kiszczak nie stworzył rządu)

2.04.1997 – nowa Konstytucja RP

2.04.2005 – śmierć Jana Pawła II

Date: 2015-12-11; view: 1256