Obszary o optymalnych warunkach do rozwoju społeczno-gospodarczego.
Do obszarów o optymalnych warunkach do rozwoju społeczno-gospodarczego należą te, w których korzystne warunki przyrodnicze występują łącznie. Są to obszary położone przede wszystkim w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego z równomiernie rozłożonymi wciągu roku opadami, a więc również z odpowiednimi zasobami wodnymi i zasobami żywymi, wzdłuż wybrzeży lub śródlądowych wodnych szlaków komunikacyjnych. Do tych uprzywilejowanych obszarów należą przede wszystkim kraje Europy i Ameryki Północnej. W każdej strefie klimatycznej regiony leżące u wybrzeży i w pobliżu dróg wodnych prowadzących do morza mają lepsze warunki do rozwoju niż tereny położone w głębi lądu.
14-18. Przyrost naturalny - różnica pomiędzy liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów w określonym czasie i na określonym obszarze. Wartość dodatnia oznacza liczbę urodzeń przewyższającą liczbę zgonów ujemna - odwrotnie. Jeśli mamy do czynienia z wartością ujemną, mówimy o ubytku naturalnym. przyrost naturalny obliczymy wzorem:Pn=U-Z
· Przyrost naturalny jest różnicą między liczbą żywych urodzeń, a liczbą zgonów w danym roku. Podawany jest zazwyczaj w wartościach względnych, poprzez przeliczenie na 1000 osób (w promilach lub procentach). Do obliczania stopy przyrostu naturalnego stosuje się następujący wzór:
Gdzie:
Sp - stopa przyrostu naturalnego
Pn - przyrost naturalny
N - ogólna liczba ludności
U - liczba urodzeń
Z - liczba zgonów
W przypadku, gdy stopa przyrostu naturalnego jest ujemna - mamy do czynienia z ubytkiem naturalnym. Gdy przyrost wynosi powyżej 30‰, który występuje m.in. w Jemenie i Afganistanie, możemy mówić o eksplozji demograficznej. W skali światowej przyrost naturalny stale (aczkolwiek powoli) maleje i według naszych prognoz ta tendencja będzie się utrzymywać.
Analizując poszczególne regiony świata można zauważyć, że istnieje pewna zależność pomiędzy poziomem przyrostu naturalnego, a sytuacją gospodarczą. Największy przyrost naturalny (nieco poniżej 40‰) występuje w Afryce Subsaharyjskiej, uznawanej za najbiedniejszy rejon świata. Najniższa stopa charakteryzuje z kolei kraje Europy i Azji Centralnej (ok. 12‰). Co ciekawe - występuje tutaj obecnie niewielki wzrost tego wskaźnika i niewykluczone, że w przyszłości zrówna się on ze znajdującą się obecnie wyżej Ameryką Północną oraz Wschodnią Azją i Pacyfikiem (ten drugi region charakteryzuje z kolei stały spadek przyrostu naturalnego). Pomiędzy najbiedniejszą Czarną Afryką, a bogatymi krajami Europy i Azji, występują jeszcze kraje Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (ok. 23‰) oraz Ameryki Łacińskiej (ok. 18‰). Różnice w poziomie przyrostu naturalnego są postrzegane obecnie jako poważny problem demograficzny. Podczas, gdy w bogatej Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych jest relatywnie niski, w biednych krajach Afryki i Bliskiego Wschodu jest on czterokrotnie wyższy. Skutkiem tego zjawiska jest rosnąca liczba emigrantów z krajów Trzeciego Świata do bogatszych krajów, w których zaczyna brakować rąk do pracy.