Powieść psychologiczna - najważniejsi twórcy i przykłady

Fiodor Dostojewski – „Zbrodnia i kara” (1866), „Bracia Karamazow” (1879-1880);

August Strindberg – „Spowiedź szaleńca” (1895);

Virginia Woolf – „Pani Dalloway” (1925);

Zofia Nałkowska – „Granica” (1935);

Maria Kuncewiczowa – „Cudzoziemka” (1935-1936).

Elementy powieści psychologicznej:

Stefan Żeromski „Ludzie bezdomni” (1900);

Marcel Proust – „W poszukiwaniu straconego czasu” (1911);

James Joyce – „Ulisses” (1922).

Zofia Nałkowska w powieści „Granica” przedstawia równieżpsychologiczną sferę natury ludzkiej. Właśnie dzięki ukazaniu psychologizmu postaci, możliwe jest lepsze zrozumienie jej działania. Analiza taka opiera się na ukazaniu duchowej struktury postaw, wewnętrznych powikłań i napięć. Rozpatrując zakamarki duszy ludzkiej, przedstawia jej wewnętrzne napięcia i emocjonalizm. Poruszając takie zagadnienia, uwidocznione zostają problemy odporności ludzkiej psychiki i moment załamania się jej, co niesie za sobą tragiczne skutki. Po przekroczeniu granicy, człowiek przestaje być sobą, postępuje niezgodnie ze swoimi poglądami i doprowadza do swojej klęski.

Załamanie granicy odporności psychicznej najbardziej uwidacznia się na przykładzie życia Justyny Bogutówny. Naiwna i łatwowierna dziewczyna zakochuje się w mężczyźnie, który wykorzystuje ją fizycznie. Ufa mu i sądzi, że jest szansa na to, by byli razem. Kiedy zachodzi w ciążę, Ziembiewicz nie poczuwa się do odpowiedzialności za dziecko i pozostawia decyzję Justynie. Bogutówna decyduje się na usunięcie ciąży, co wywołuje u niej obsesyjne wręcz poczucie winy. Wie, że zrobiła źle i skrzywdziła nienarodzoną istotę. Zaczyna zamykać się w świecie snów i cierpienia, traci powoli kontakt z rzeczywistością i staje się szalona. Wierzy, że w momencie, kiedy zabije Zenona, skończą się jej męki. Granica odporności psychicznej dziewczyny załamuje się, doprowadza ją do choroby i próby samobójczej. Odratowana, mści się na człowieku, który jest przyczyną jej tragicznego losu.

Zenon Ziembiewicz przekracza granicę odporności psychicznej, kiedy zaprzedaje samego siebie w imię kariery i związanej z nią uległości własnych przekonań wobec osób wyżej postawionych. Dręczony dodatkowo wyrzutami sumienia, wewnętrznie rozdarty, pełen obaw i poczucia winy, które stara się zagłuszyć ciągłym usprawiedliwianiem się i doszukiwaniem się winy innych, nie wytrzymuje narastającego napięcia i popełnia samobójstwo.

Psychologizm w „Granicy”:

Psychologizm w „Granicy”:

1.Jako powieść psychologiczna „Granica” skupiała się przede wszystkim na przedstawieniu życia wewnętrznegopostaci, koncentrując uwagę czytelnika na przeżyciach i wyobrażeniach bohaterów. 2.Fabuła dzieła została zredukowanado kilku zdarzeń z życia bohaterów, które umożliwiają przedstawienie postaci, ich poczynań i sposobu myślenia.

3.Autorka ukazała rozbieżność stanowisk i różnorodność punktów widzenia na te same wydarzenia i problemy przez różnych ludzi.

4.Nałkowska dokonała wielopłaszczyznowej analizyzachowań bohaterów. Nakreśliła mechanizm działań, uczuć i odruchów jednostki uwikłanej w procesy społeczne.

5.Dzieło wyróżniało się konstrukcją czasu i przestrzeni, które zostały podporządkowane głównym założeniom powieści. Opisy przestrzeni stanowią funkcję zastępczą charakterystyki osób i ich społecznej przynależności.

6.Ukazanie kamienicy Kolichowskiej i jej mieszkańców było odzwierciedleniem systemu społecznegoówczesnej Polski.

7.Tytuł powieści nie jest jednoznaczny i może być rozpatrywany w różnych aspektach: moralnych, obyczajowych, społecznych i filozoficznych.

8.Nałkowska w dziele połączyła dwie techniki pisarskie: realistyczną – ukazanie świata przedstawionego w sposób obiektywny i awangardowy, który przejawiał się w psychoanalizie postaci.

9.W kompozycji powieści zwraca szczególną uwagę paralelizm wątków i motywów.

10.Narrator jest osobą fikcyjną, nie należącą do świata przedstawionego. Ma neutralny stosunek do opisywanych zdarzeń.

Proza żeńska. Jej miejsce w WLP (nie ma informacji)

Date: 2016-01-14; view: 912