Tradycja palenia zniczy

WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH

1 i 2 listopada to szczególne dni w roku, intensywnie wspominamy wtedy tych, którzy odeszli. Trzeba jednak pamiętać, że Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny to dwa różne święta. Pierwszy listopada to uroczystość ku czci tych, którzy są już zbawieni i cieszą się życiem wiecznym. Drugi dzień listopada jest natomiast dniem modlitwy za ludzi zmarłych, którzy dopiero oczekują na ostateczne spotkanie z Bogiem.

Tak było dawniej

W dawnych czasach Dzień Wszystkich Świętych był uroczystością radosną. Podkreślał to biały kolor szat liturgicznych, używanych w tym dniu podczas Mszy świętej. Natomiast Dzień Zaduszny został wprowadzony do liturgii Kościoła dopiero w X wieku. Zaczęto wtedy sprawować Msze żałobne za dusze zmarłych, jako przeciwwagę dla powszechnych w Europie pogańskich obrzędów zadusznych.

Nasi prasłowiańscy przodkowie wierzyli w życie pozagrobowe i tajemniczy świat zmarłych, rządzący się własnymi prawami. Jeszcze w połowie XIX wieku na pograniczu litewsko-białoruskim powszechne było odprawianie “dziadów”, czyli obrzędów ku czci zmarłych, choć występowały w nich również znaki i symbole religijne. Ten obrządek stał się dla Adama Mickiewicza inspiracją do napisania dramatu narodowego “Dziady”. W XIX wieku powszechnie wierzono, że jadło i napoje mogą pokrzepić dusze i pomóc w drodze do wiecznego zbawienia. W wigilię dnia zmarłych piekło się więc specjalne chleby i pierogi, gotowało się bób, kaszę, kutię (na wschodzie Polski) i wraz z wódką pozostawiało się na noc na stole dla dusz zmarłych (prawosławni na grobach, katolicy na domowych stołach).

Wieczorem zostawiano uchylone drzwi wejściowe, aby dusze zmarłych mogły w swoje święto odwiedzić dawne mieszkania. Był to znak gościnności, pamięci i życzliwości, w zwyczaju było również nawoływanie zmarłych po imieniu. Wierzono, że dusze doświadczają głodu i pragnienia, potrzebują wypoczynku i bliskości krewnych. Obowiązkiem żywych było zaspokojenie tych pragnień, gdyż obrażone czy rozgniewane mogły straszyć, wyrządzić szkody, sprowadzić nieszczęścia czy przedwczesną śmierć. Po zmierzchu przez dwa pierwsze dni listopada zabronione było klepanie masła, deptanie kapusty, maglowanie, przędzenie i tkanie, cięcie sieczki, wylewanie pomyj i spluwanie – aby nie rozgnieść, nie skaleczyć i nie znieważyć odwiedzającej dom duszy. W całej Polsce ugaszczano obficie żebraków i przykościelnych dziadów, ponieważ wierzono, że ich postać mogła przybrać zmarła przed laty osoba. W zamian za jadło zobowiązani byli do modlitwy za dusze zmarłych.

Tradycja palenia zniczy

W noc zaduszną, aż do świtu na cmentarzach, rozstajach i w obejściach rozniecano ogniska, których zadaniem było wskazywanie drogi błąkającym się duszom. Popularne było również palenie ognisk na mogiłach samobójców i ludzi zmarłych tragicznie, którzy zwykle byli grzebani za murem cmentarnym. Chrust na te ogniska składano w ciągu całego roku (ten, kto przechodził obok, kładł obok grobu gałązkę i w ten sposób tworzył się stos do spalenia w noc zaduszną). Wierzono, że ogień palony na grobach samobójców ma moc oczyszczającą umarłych, daje również ochronę żywym przed złymi mocami, które mogły być obecne w takich miejscach.

Lampka pamięci

Dzisiaj wszystko wygląda inaczej. Dawne praktyki zostały zastąpione kwiatami i palonymi na grobach zniczami. W przeszłości wierzono, że do rozniecanych na grobach ognisk podchodzą błąkające się po ziemi dusze zmarłych gwałtowną śmiercią, zwłaszcza samobójczą. Płomień miał być szczególną pomocą dla cierpiących dusz.

W naszych czasach zapalane na grobach znicze są symbolem żywej pamięci o zmarłych, symbolizują też Chrystusa i wiekuistą światłość. Składa się też ofiary na tzw. Wypominki, wypisując imiona zmarłych na kartkach i prosząc, by cały Kościół modlił się za nich.

Dzień Wszystkich Świętych na świecie:

· Wielka Brytania – Brytyjczycy wrzucają do ogniska kamienie, warzywa, orzechy, wszystko by odgonić złe duchy. Istniał również zwyczaj robienia zagłębienia w rzepie lub dyni i wstawiania zapalonych świec, które odganiały złe duchy z domu.

· Meksyk, Filipiny – w tych krajach (i w innych katolickich krajach pozaeuropejskich), Dzień Wszystkich Świętych ma charakter bardzo radosny. W Meksyku urządzane są zabawy i różnego rodzaju maskarady z akcesoriami wyśmiewającymi śmierć. Z kolei na Filipinach w tym dniu cmentarze zapełniają się całymi rodzinami, ustawia się namioty, w których urządzane są huczne biesiady.

· Stany Zjednoczone – podczas Halloween odbywają się tam uliczne parady i zabawy do białego rana. W ciągu dnia grupki dzieci, przebrane za bajkowe cudaki, wędrują od domu do domu i gdy drzwi się otworzą, wołają do gospodarzy: “psota albo poczęstunek”. O zmierzchu na ulicy można też spotkać czarownice, duchy i kościotrupy.

· Szwecja – w Skandynawii Zaduszki są ruchomym świętem i przypadają w pierwszą sobotę listopada. Na każdym cmentarzu znajduje się tzw. zagajnik pamięci, w którym rozsypuje się prochy zmarłych, którzy nie chcieli tradycyjnego pochówku.

· Francja – mieszkańcy tego kraju nie mają tradycji palenia zniczy na grobach. Zdarzyć się może jednak, że w tych dniach grupy młodzieży z niemal całego świata pielgrzymują do grobu legendarnej gwiazdy rocka – Jima Morrisona. Ci przybysze czuwają nad grobem swego idola cały dzień i pół nocy, śpiewając i grając na gitarach najpopularniejsze przeboje artysty.

· Niemcy – w Niemczech obchodzi się tzw. Totensonntag, przypadający w ostatnią niedzielę roku kościelnego. W tym dniu także część polskich protestantów odwiedza groby swoich bliskich.

· Holandia – w kraju nie obchodzi się żadnego święta o charakterze religijnym. Jedynie w dniu 4 maja Holendrzy obchodzą tzw. “upamiętnienie zmarłych”. Składa się wtedy wieńce i kwiaty na miejscach kaźni i przy pomnikach.

Источник: http://dziecisawazne.pl/tradycja-listopadowych-swiat/

Date: 2016-01-05; view: 1099