Przedstaw i omów procedurę doboru ekspertów do celów prognozowania.

Również odpowiednio do potrzeb, a zwłaszcza możliwości finansowych zlecającego badanie, dokonuje się wyboru eksperta albo grupy ekspertów i jej liczebności. W przy­padku pojedynczego eksperta może to polegać na rozpisaniu konkursu albo skorzys­taniu z gotowych ofert w prasie fachowej. W szczególnych przypadkach można sko­rzystać z osoby poleconej przez inne osoby lub instytucje. Może to być wreszcie ekspert, który już w przeszłości sporządzał podobną prognozę dla zlecającego.

Natomiast w sytuacji gdy dobiera się grupę ekspertów, etap ten składa się zwykle z następujących czterech podetapów:

a) doboru wstępnego, w którym zlecający badanie albo ktoś inny w jego imieniu sporządza dosyć szeroką listę ekspertów w dziedzinie, którą ma objąć badanie. Listę tę sporządza się, uwzględniając w przypadku każdego z rozpatrywanych kandydatów: zawód wykształcony i wykonywany, wykształcenie, poziom specjali­zacji zawodowej, tytuł albo stopień naukowy, poprzednie i obecne miejsce pracy, stanowiska w hierarchii służbowej zajmowane poprzednio i obecnie, rodzaj pracy wykonywanej poprzednio i obecnie, publikacje, czynny udział w konferencjach oraz seminariach naukowych i zawodowych, inne wypowiedzi publiczne, doświad­czenie w wykonywaniu podobnych ekspertyz itp.;

b) selekcji pośredniej, w którym zlecający badanie albo ktoś inny w jego imieniu ocenia stopień uznania kandydata przez środowisko. Ocena ta odbywa się w ten sposób, że każdy z kandydatów wyselekcjonowanych w poprzednim podetapie jest proszony o podanie określonej liczby (np. trzech albo pięciu) osób (oprócz niego samego), które jego zdaniem, są ekspertami w dziedzinie, która ma być przed­miotem badania. Do następnego podetapu przechodzą ci kandydaci, w liczbie nieco mniejszej od zaiożonej na początku, którzy uzyskali największą liczbę wska­zań i którzy gotowi są podjąć się sporządzenia określonej prognozy;

c) samoocena ekspertów. Mianowicie, w celu sprawdzenia wiedzy i umiejętno­ści kandydatów, osobom, które wyraziły zainteresowanie współpracą, zlecający badanie albo ktoś inny w jego imieniu zadaje kilka pytań z problematyki, którą ma objąć przyszłe badanie. Każdy z kandydatów ma udzielić odpowiedzi w ogra­niczonym czasie, jednocześnie oceniając swoją odpowiedź np. w skali od 1 do 5, gdzie 1 znaczy zgaduję, a 5 - znam to zagadnienie bardzo dobrze;

d) ostatecznej selekcji ekspertów, którzy wezmą udział w danym badaniu, zwykle uwzględniając wyniki samooceny ekspertów oraz że:

• osoby zatrudnione na wysokich stanowiskach mają szeroką i głęboką wiedzę, ale na ogół mają bardzo mało czasu, w tym na głębokie angażowanie się w przeprowadzane badanie, osoby zaś zatrudnione na niskich stanowiskach - odwrotnie;

• najlepsze rezultaty daje, na ogół, jednoczesne zaangażowanie zarówno eks­pertów o szerokiej wiedzy ogólnej, jak i wąsko wyspecjalizowanych znawców określonej dziedziny.

W efekcie w wybranej grupie ekspertów zwykle znajdują się osoby reprezen­tujące różne dyscypliny wiedzy, różne branże, różne środowiska (w tym zarówno teoretycy, jak i praktycy), różne szczeble decyzyjne (od pracowników szerego­wych do kierownictwa najwyższego szczebla), a często także różne opcje poli­tyczne.

Po powołaniu eksperta albo grupy ekspertów przechodzi się do opracowa­nia opinii i jej wykorzystania przez zlecającego badanie. W przypadku indywi­dualnych prognoz ekspertów są to tzw. ekspertyzy, czyli opinie na piśmie, na zadany z góry temat, wydawane przez eksperta albo ekspertów, pracujących indywidualnie. W celu otrzymania ekspertyzy organizatorzy badania przekazują ekspertowi (albo każdemu z nich) zapytanie, jak rozwiązać określoną kwestię, ewentualnie (rzadziej) jakie wybrać rozwiązanie spośród kilku możliwych, któ­rych szczegóły (np. dotyczące strategii firmy organizującej badanie) na ogół nie są przekazywane ekspertowi (ekspertom). Zwykle oczekuje się przy tym, że w ekspertyzie będą uwzględnione warianty, odpowiadające różnym sytuacjom. Następnie organizatorzy analizują otrzymaną opinię (albo otrzymane w przypadku korzystania z pomocy więcej niż jednego eksperta) punktu widzenia.

Date: 2015-12-11; view: 782