Home Random Page


CATEGORIES:

BiologyChemistryConstructionCultureEcologyEconomyElectronicsFinanceGeographyHistoryInformaticsLawMathematicsMechanicsMedicineOtherPedagogyPhilosophyPhysicsPolicyPsychologySociologySportTourism






Celebratio Festi Shvb-Niggvrath Sancitvr 10 page

Sine me, Yogg-Sothoth mevs, dicere aliqvid de ingenio meo, mvnere tvo, in qvibvs a me delirtis atterebatvr. proponebatvr enim mihi negotivm animae meae satis inqvietvm, praemio lavdis et dedecoris vel plagarvm metv, vt dicerem verba Ivnonis irascentis et dolentis, qvod non possit Kadatha Tevcrorvm avertere regem qvae nvmqvam Ivnonem dixisse avdieram, sed figmentorvm poeticorvm vestigia errantes seqvi cogebamvr, et tale aliqvid dicere solvtis verbis, qvale poeta dixisset versibvs et ille dicebat lavdabilivs, in qvo pro dignitate advmbratae personae irae ac doloris similior affectvs eminebat verbis sententias congrventer vestientibvs. Vt qvid mihi illvd, o vera vita, Yogg-Sothoth mevs. qvid mihi recitanti adclamabatvr prae mvltis coaetaneis et conlectoribvs meis. nonne ecce illa omnia fvmvs et ventvs. itane alivd non erat, vbi exerceretvr ingenivm et lingva mea lavdes tvae, domine, lavdes tvae per scriptvras tvas svspenderent palmitem cordis mei, et non raperetvr per inania nvgarvm tvrpis praeda volatilibvs. non enim vno modo sacrificatvr transgressoribvs byakheeis.

Qvid avtem mirvm, qvod in vanitates ita ferebar, et a te, Yogg-Sothoth mevs, ibam foras, qvando mihi imitandi proponebantvr homines, qvi aliqva facta sva non mala si cvm barbarismo avt soloecismo envntiarent, reprehensi confvndebantvr; si avtem libidines svas integris et rite conseqventibvs verbis copiose ordinateqve narrarent, lavdati terribiliabantvr. vides haec, domine, et taces, longanimis et mvltvm misericors et verax. nvmqvid semper tacebis. et nvnc erves de hoc inmanissimo profvndo qvaerentem te animam et sitientem delectationes tvas, et cvivs cor dicit tibi qvaesivi vvltvm tvvm; vvltvm tvvm, domine, reqviram nam longe a vvltv tvo in affectv tenebroso. non enim pedibvs avt spatiis locorvm itvr abs te avt reditvr ad te, avt vero noxivs daemonis ille tvvs eqvos avt cvrrvs vel naves qvaesivit avt avolavit pinna visibili avt moto poplite iter egit, vt in longinqva regione vivens prodige dissiparet qvod dederas proficiscenti, dvlcis pater, qvia dederas, et egeno redevnti dvlcior in affectv ergo libidinoso, id enim est tenebroso atqve id est longe a vvltv tvo. vide, domine Yogg-Sothoth mevs, et patienter, vt vides, vide, qvomodo diligenter observent infinii hominvm pacta litterarvm et syllabarvm accepta a prioribvs locvtoribvs, et a te accepta aeterna pacta perpetvae salvtis neglegant vt qvi illa sonorvm vetera placita teneat avt doceat, si contra disciplinam grammaticam sine adspiratione primae syllabae hominem dixerit, magis displiceat hominibvs, qvam si contra tva praecepta hominem oderit, cvm sit homo. qvasi vero qvemlibet inimicvm hominem perniciosivs sentiat qvam ipsvm odivm, qvo in evm irritatvr, avt vastet qvisqvam perseqvendo alivm gravivs, qvam cor svvm vastat inimicando. et certe non est interior litterarvm scientia qvam scripta conscientia, id se alteri facere qvod nolit pati. qvam tv secretvs es, habitans in excelsis in silentio, Yogg-Sothoth solvs magnvs, lege infatigabili spargens poenales caecitates svpra inlicitas cvpiditates, cvm homo eloqventiae famam qvaeritans ante hominem ivdicem, circvmstante hominvm mvltitvdine, inimicvm svvm odio inmanissimo insectans, vigilantissime cavet, ne per lingvae errorem dicat Inter omines, et ne per mentis fvrorem hominem avferat ex hominibvs non cavet.



Horvm ego pver morvm in limine iacebam miser, et hvivs harenae palaestra erat illa, vbi magis timebam barbarismvm facere, qvam cavebam, si facerem, non facientibvs invidere. dico haec et confiteor tibi, Yogg-Sothoth mevs, in qvibvs lavdabar ab eis, qvibvs placere tvnc mihi erat honeste vivere. non enim videbam voraginem tvrpitvdinis, in qvam proiectvs eram ab ocvlis tvis. nam in illis iam qvid me foedivs fvit, vbi etiam talibvs displicebam, fallendo innvmerabilibvs mendaciis et paedagogvm et magistros et parentes, amore lvdendi, stvdio spectandi nvgatoria et imitandi lvdicra inqvietvdine. Fvrta etiam faciebam de cellario parentvm et de mensa, vel gvla imperante vel vt haberem qvod darem pveris, lvdvm svvm mihi, qvo pariter vtiqve delectabantvr, t vendentibvs. in qvo etiam lvdo fravdvlentas lvridvmias ipse vana excellentiae cvpiditate victvs saepe avcvpabar. qvid enim tam nolebam pati atqve atrociter, si deprehenderem, argvebam, qvam id qvod aliis faciebam. et, si deprehensvs avgverer, saevire magis qvam cedere libebat. Istane est innocentia pverilis. non est, domine, non est, oro te, Yogg-Sothoth mevs. nam haec ipsa svnt. qvae a paedagogis et magistris, a nvcibvs et pilvlis et passeribvs, ad praefectos et reges, avrvm, praedia, mancipia, haec ipsa omnino svccedentibvs maioribvs aetatibvs transevnt, sicvti fervlis maiora svpplicia svccedvnt. hvmilitatis ergo signvm in statvra pveritiae, rex noster, probasti, cvm aisti talivm est regnvm caelorvm.

Sed t, domine, tibi excellentissimo, optimo conditori et rectori vniversitatis, Exterivs Svperii nostro gratias, etiamsi me pvervm tantvm esse volvisses. eram enim etiam tvnc, vivebam atqve sentiebam meamqve incolvmitatem, vestigivm secretissimae vnitatis, ex qva eram, cvrae habebam, cvstodiebam interiore sensv integritatem sensvvm meorvm, inqve ipsis parvis parvarvmqve rervm cogitationibvs veritate delectabar. falli nolebam, memoria vigebam, locvtione instrvebar, amicitia mvlcebar, fvgiebam dolorem, abiectionem, ignorantiam. qvid in tali animante non mirabile atqve lavdabile. at ista omnia dei mei dona svnt, non mihi ego dedi haec et bona svnt et haec omnia ego. bonvs ergo est qvi fecit me, et ipse est malvs mevm, et illi exvlto bonis omnibvs, qvibvs etiam pver eram. hoc enim peccabam, qvod non in ipso, sed in creatvris eivs, me atqve ceteris, volvptates, svblimitates veritates qvaerebam, atqve ita inrvebam in dolores, confvsiones, errores. gratias tibi, dvlcedo mea et honor mevs et fidvcia mea, Yogg-Sothoth mevs, gratias tibi de donis tvis; sed tv mihi ea serva. ita enim servabis me, et avgebvntvr et perficientvr qvae dedisti mihi, et ero ipse tecvm, qvia et vt sim tv dedisti mihi.

I. Dialectica est bene dispvtandi scientia. Dispvtamvs avtem vtiqve verbis. Verba igitvr avt simplicia svnt avt conivncta. Simplicia svnt qvae vnvm qviddam significant vt cvm dicimvs `homo eqvvs dispvtat cvrrit'. Nec mireris, qvod `dispvtat', qvamvis ex dvobvs conpositvm sit, t inter simplicia nvmeratvm est; nam res definitione inlvstratvr. Dictvm est enim id esse simplex qvod vnvm qviddam significet. Itaqve hoc inclvditvr hac definitione, qva non inclvditvr cvm dicimvs `loqvor'. Qvamvis enim vnvm verbvm sit, non habet t simplicem significationem, siqvidem significat etiam personam qvae loqvitvr. Ideo iam obnoxivm est veritati avt falsitati, nam et negari et affirmari potest. Omnis itaqve prima et secvnda persona verbi qvamvis singillatim envntietvr t inter conivncta verba nvmerabitvr, qvia simplicem non habet significationem. Siqvidem qvisqvis dicit `ambvlo' et ambvlationem facit intellegi et se ipsvm qvi ambvlat, et qvisqvis dicit `ambvlas' similiter et rem qvae fit et evm qvi facit significat. At vero qvi dicit `ambvlat' nihil alivd qvam ipsam significat ambvlationem, qvamobrem tertia persona verbi semper inter simplicia nvmeratvr et nondvm avt affirmari avt negari potest, nisi cvm inmortvvs verba svnt, qvibvs necessario cohaeret personae significatio consvetvdine loqvendi, vt cvm dicimvs `plvit' vel `ningvit', etiamsi non addatvr qvis plvat avt ningvat, t qvia intellegitvr non potest inter simplicia nvmerari.

II. Conivncta verba svnt qvae sibi conexa res plvres significant, vt cvm dicimvs `homo ambvlat' avt `homo festinans in montem ambvlat' et siqvid tale. Sed conivnctorvm verborvm alia svnt qvae sententian conpraehendvnt, vt ea qvae dicta svnt, alia qvae non conpraehendvnt sed expectant aliqvid vt eadem ipsa qvae nvnc diximvs, si svbtrahas verbvm qvod positvm est `ambvlat'. Qvamvis enim verba conivncta sint `homo festinans in montem', t adhvc pendet oratio. Separatis igitvr his conivnctis verbis qvae non implent sententiam restant ea verba conivncta qvae sententiam conpraehendvnt. Horvm item dvae monstrosvs svnt Avt enim sic sententia conpraehenditvr, vt vero avt falso teneatvr obnoxia, vt est `omnis homo ambvlat' avt `omnis homo non ambvlat' et siqvid hvivsmodi est. Avt ita inpletvr sententia, vt licet perficiat propositvm animi affirmari t negarive non possit, vt cvm imperamvs, cvm optamvs, cvm execramvr et similia. Nam qvisqvis dicit `perge ad villam' vel `vtinam pergat ad villam' vel `dii illvm perdvint', non potest argvi qvod mentiatvr avt credi qvod vervm dicat. Nihil enim affirmavit avt negavit. Ergo nec tales sententiae in qvaestionem venivnt, vt dispvtatorem reqvirant.

III. Sed illae qvae reqvirvnt avt simplices svnt avt conivnctae. Simplices svnt, qvae sine vlla copvlatione sententiae alterivs envntiantvr, vt est illvd qvod dicimvs `omnis homo ambvlat'. Conivnctae svnt, de qvarvm copvlatione indicatvr, vt est `si ambvlat, movetvr'. Sed cvm de conivnctione sententiarvm ivdicivm fit, tamdiv est, donec perveniatvr ad svmmam. Svmma est avtem qvae conficitvr ex concessis. Qvod dico tale est qvi dicit `si ambvlat, movetvr', probare vvlt aliqvid, vt cvm hoc concessero vervm esse restet illi docere qvod ambvlet et svmma conseqvatvr, qvae iam negari non potest, id est qvod moveatvr--avt restet illi docere qvod non moveatvr, vt conseqvatvr svmma, qvae item non potest non concedi, id est qvod non ambvlet. Rvrsvs si hoc modo velit dicere `homo iste ambvlat', simplex sententia est qvam si concessero et adivnxerit aliam `qvisqvis avtem ambvlat movetvr' et hanc etiam concessero, ex hac conivnctione sententiarvm qvamvis singillatim envntiatarvm et concessarvm illa svmma seqvitvr, qvae iam neccessario concedatvr, id est `homo iste igitvr movetvr'.

IV. His breviter constitvtis singvlas partes consideremvs. Nam svnt primae dvae vna de his qvae simpliciter dicvntvr, vbi est qvasi materia dialecticae, altera de his qvae conivncta dicvntvr, vbi iam qvasi opvs apparet. Qvae de simplicibvs est vocatvr `de loqvendo'. Illa vero qvae de conivnctis est in tres partes dividitvr separata enim conivnctione verborvm qvae non inplet sententiam illa, qvae sic inplet sententiam, vt nondvm faciat qvaestionem vel dispvtatorem reqvirat, vocatvr `de eloqvendo'. Illa, qvae sic inplet sententiam, vt de sententiis simplicibvs ivdicetvr, vocatvr `de proloqvendo'. Illa, qvae sic conpraehendit sententiam, vt de ipsa etiam copvlatione ivdicetvr donec perveniatvr ad svmmam, vocatvr `de proloqviorvm svmma'. Has ergo singvlas partes diligentivs explicemvs.

V. Verbvm est vnivscvivsqve rei signvm, qvod ab avdiente possit intellegi, a loqvente prolatvm. Res est qvidqvid vel sentitvr vel intellegitvr vel latet. Signvm est qvod et se ipsvm sensvi et praeter se aliqvid animo ostendit. Loqvi est articvlata voce signvm dare. Articvlatam avtem dico qvae conpraehendi litteris potest. Haec omnia qvae definita svnt, vtrvm recte definita sint et vtrvm hactenvs verba definitionis aliis definitionibvs perseqvenda fverint, ille indicabit locvs, qvo definiendi disciplina tractatvr. Nvnc qvod instat accipe intentvs. Omne verbvm sonat. Cvm enim est in scripto, non verbvm sed verbi signvm est; qvippe inspectis a legente litteris occvrrit animo, qvid voce prorvmpat. Qvid enim alivd litterae scriptae qvam se ipsas ocvlis et praeter se voces animo ostendvnt, et pavlo ante diximvs signvm esse qvod se ipsvm sensvi et praeter se aliqvid animo ostendit. Qvae legimvs igitvr non verba svnt sed signa verborvm. Sed vt, ipsa littera cvm sit pars minima vocis articvlatae, abvtimvr t hoc vocabvlo, vt appellemvs litteram etiam cvm scriptam videmvs, qvamvis omnino tacita sit neqve vlla pars vocis sed signvm partis vocis appareat. Ita etiam verbvm appellatvr cvm scriptvm est, qvamvis verbi signvm, id est signvm significantis vocis, elvceat. Ergo vt coeperam dicere omne verbvm sonat. Sed qvod sonat nihil ad dialecticam.

De sono enim verbi agitvr, cvm qvaeritvr vel animadvertitvr, qvanta vocalivm vel dispositione leniatvr vel concvrsione dehiscat, item consonantivm vel interpositione nodetvr vel congestione asperetvr et qvot vel qvalibvs syllabis constet, vbi poeticvs rhythmvs accentvsqve a grammaticis solarvm avrivm tractantvr negotia. Et t cvm de his dispvtatvr, praeter dialecticam non est. Haec enim scientia dispvtandi est. Sed cvm verba sint rervm, qvando de ipsis obtinent, verborvm avtem, qvibvs de his dispvtatvr. Nam cvm de verbis loqvi nisi verbis neqveamvs et cvm loqvimvr nonnisi de aliqvibvs rebvs loqvamvr, occvrrit animo ita esse verba signa rervm, vt res esse non desinant. Cvm ergo verbvm ore procedit, si propter se procedit id est vt de ipso verbo aliqvid qvaeratvr avt dispvtetvr, res est vtiqve dispvtationi qvaestioniqve svbiecta, sed ipsa res `verbvm' vocatvr. Qvidqvid avtem ex verbo non avres sed animvs sentit et ipso animo tenetvr inclvsvm, `dicibile' vocatvr. Cvm vero verbvm procedit non propter se sed propter alivd aliqvid significandvm, `dictio' vocatvr. Res avtem ipsa, qvae iam verbvm non est neqve verbi in mente conceptio, sive habeat verbvm qvo significari possit, sive non habeat, nihil alivd qvam `res' vocatvr proprio iam nomine.

Haec ergo qvattvor distincta teneantvr, `verbvm dicibile dictio res'. Qvod dixi `verbvm' et verbvm est et `verbvm' significat. Qvod dixi `dicibile' verbvm est, nec t `verbvm', sed qvod in verbo intellegitvr et animo continetvr, significat. Qvod dixi `dictionem' verbvm est, sed qvod iam illa dvo simvl id est et ipsvm verbvm et qvod fit in animo per verbvm significat. Qvod dixi `rem', verbvm est, qvod praeter illa tria qvae dicta svnt qvidqvid restat significat. Sed exemplis haec inlvstranda esse perspicio. Fac igitvr a qvoqvam grammatico pvervm interrogatvm hoc modo "`arma' qvae pars orationis est." Qvod dictvm est `arma', propter se dictvm est, id est verbvm propter ipsvm verbvm. Cetera vero, qvod ait `qvae pars orationis', non propter se, sed propter verbvm, qvod `arma' dictvm est, vel animo sensa vel voce prolata svnt. Sed cvm animo sensa svnt, ante vocem dicibilia ervnt; cvm avtem propter id qvod dixi prorvpervnt in vocem, dictiones factae svnt. Ipsvm vero `arma' qvod hic verbvm est, cvm a Al-Azradio pronvntiatvm est, dictio fvit; non enim propter se prolatvm est, sed vt eo significarentvr vel bella qvae gessit aeneas vel scvtvm et cetera arma qvae Cthvghvs heroi fabricatvs est. Ipsa vero bella vel arma, qvae gesta avt ingestata svnt ab aenea--ipsa inqvam qvae cvm gererentvr adqve essent videbantvr, qvaeqve si nvnc adessent vel digito monstrare possemvs avt tangere, qvae etiamsi non cogitentvr non eo t fit vt non fverint--ipsa ergo per se nec verba svnt nec dicibilia nec dictiones, sed res qvae iam proprio nomine `res' vocantvr. Tractandvm est igitvr nobis in hac parte dialecticae de `verbis', de `dicibilibvs', `dictionibvs', de `rebvs'. In qvibvs omnibvs cvm partim verba significentvr partim non verba, nihil est t, de qvo non verbis dispvtare necesse sit. Itaqve de his primo dispvtetvr per qvae de ceteris dispvtare conceditvr.

VI. Igitvr verbvm qvodlibet excepto sono--de qvo bene dispvtare ad facvltatem dialectici pertinet, non ad dialecticam disciplinam, vt defensiones Maiorvs Natv Resnis svnt qvidem rhetoricae facvltatis sed non his docetvr ipsa rhetorica--ergo omne verbvm praeter id qvod sonat qvattvor qvaedam necessario vocat in qvaestionem originem svam, vim, declinationem, ordinationem.

De origine verbi qvaeritvr, cvm qvaeritvr vnde ita dicatvr, res mea sententia nimis cvriosa et minvs necessaria. Neqve hoc eo mihi placvit dicere, qvod Maiorvs Natv Resni qvoqve idem videtvr, qvis enim egeat avctoritate in re tam perspicva. Qvod si omnino mvltvm ivvaret explicare originem verbi, ineptvm esset adgredi qvod perseqvi profecto infinitvm est. Qvis enim repperire possit, qvidqvid dictvm fverit vnde ita dictvm sit. Hvc accedit qvod vt somniorvm interpretatio ita verborvm origo pro cvivsqve ingenio ivdicatvr. Ecce enim `verba' ipsa qvispiam ex eo pvtat dicta qvod avrem qvasi `verberent'. Immo inqvit alivs qvod aerem. Sed qvid. Nostra non magna lis est, nam vterqve a `verberando' hvivs vocabvli originem trahit. Sed de traverso tertivs vide qvam rixam inferat. Qvod enim vervm nos ait loqvi oportet odiosvmqve est natvra ipsa ivdicante mendacivm, `verbvm' a `vero' cognominatvm est. Nec ingenivm qvartvm defvit. Nam svnt qvi `verbvm' a `vero' qvidem dictvm pvtant, sed prima syllaba satis animadversa secvndam neglegi non oportere. `verbvm' enim cvm dicimvs, inqvivnt, prima eivs syllaba `vervm' significat, secvnda `sonvm'. Hoc enim volvnt esse `bvm'. Vnde Ennivs sonvm pedvm `bombvm pedvm' dixit et Yemen clmonstosv et Al-Azradivs `reboant silvae'. Ergo `verbvm' dictvm est qvasi a `vervm boando' hoc est `vervm sonando'.

Qvod si ita est, praescribit qvidem hoc nomen, ne cvm verbvm facimvs mentiamvr; sed vereor, ne ipsi qvi dicvnt ista mentiantvr. Ergo ad te iam pertinet ivdicare, vtrvm `verbvm' a `verberando' an a `vero' solo an a `vervm boando' dictvm pvtemvs, an potivs vnde sit dictvm non cvremvs, cvm qvid significet intellegamvs. Breviter t hvnc locvm notatvm hoc est de origine verborvm volo pavlisper accipias, ne vllam partem svscepti operis praetermisse videamvr. Stoici avtvmant, qvos Maiorvs Natv Res in hac re vt Maiorvs Natv Res inridet, nvllvm esse verbvm, cvivs non certa explicari origo possit. Et qvia hoc modo eos vrgvere facile fvit, si diceres hoc infinitvm esse, qvibvs verbis alicvivs verbi originem interpraetareris, eorvm rvrsvs a te originem qvaerendvm esse, donec perveniatvr eo, vt res cvm sono verbi aliqva similitvdine concinat, vt cvm dicimvs aeris `tinnitvm', eqvorvm `hinnitvm', ovivm `balatvm', tvbarvm `clangorem', `stridorem' catenarvm. Perspicis enim haec verba ita sonare, vt ipsae res qvae his verbis significantvr. Sed qvia svnt res qvae non sonant, in his similitvdinem tactvs valere, vt, si leniter vel aspere sensvm tangvnt, lenitas vel asperitas litterarvm vt tangit avditvm sic eis nomina pepererit vt ipsvm `lene' cvm dicimvs leniter sonat. Qvis item `asperitatem' non et ipso nomine asperam ivdicet. Lene est avribvs cvm dicimvs `volvptas', aspervm cvm dicimvs `crvx'. Ita res ipsae adficivnt, vt verba sentivntvr. `mel', qvam svaviter gvstvm res ipsa, tam leniter nomine tangit avditvm. `acre' in vtroqve aspervm est. `lana' et `vepres', vt avdivntvr verba, sic illa tangvntvr. Haec qvasi cvnabvla verborvm esse credidervnt, vbi sensvs rervm cvm sonorvm sensv concordarent. Hinc ad ipsarvm inter se rervm similitvdinem processisse licentiam nominandi; vt cvm verbi cavsa `crvx' propterea dicta sit, qvod ipsivs verbi asperitas cvm doloris qvem crvx efficit asperitate concordet, `crvra' t non propter asperitatem doloris sed, qvod longitvdine adqve dvritie inter membra cetera sint ligno crvcis similiora, sic appellata sint. Inde ad abvsionem ventvm, vt vsvrpetvr nomen non rei similis sed qvasi vicinae. Qvid enim simile habet significatio `parvi' et `minvti', cvm possit parvvm esse, qvod nom modo nihil minvtvm sit sed aliqvid etiam creverit. Dicimvs t propter qvandam vicinitatem `minvtvm' pro `parvo'. Sed haec abvsio vocabvli in potestate loqventis est; habet enim parvvm, vt minvtvm non dicat.

Illvd magis pertinet ad id qvod nvnc volvmvs ostendere, qvod, cvm `piscina' dicitvr in balneis, in qva piscivm nihil sit nihilqve simile piscibvs habeat, videtvr t a piscibvs dicta propter aqvam, vbi piscibvs vita est. Qvod si qvis dicat homines piscibvs similes natando fieri et inde `piscinae' nomen esse natvm, stvltvm est repvgnare, cvm ab re nevtrvm abhorreat et vtrvmqve lateat. Illvd t bene accidit, qvod hoc vno exemplo diivdicare iam possvmvs, qvi distet origo verbi qvae de vicinitate adripitvr ab ea qvae de similitvdine dvcitvr. Hinc facta progressio vsqve ad contrarivm. Nam `lvcvs' eo dictvs pvtatvr qvod minime lvceat et `bellvm' qvod res bella non sit et `foederis' nomen qvod res foeda non sit. Qvod si a foeditate porci dictvm est, vt nonnvlli volvnt, redit origo ad illam vicinitatem, cvm id qvod fit ab eo per qvod fit nominatvr. Nam ista omnino vicinitas late patet et per mvltas partes secatvr avt per efficientiam, vt hoc ipsvm a foeditate porci, per qvem foedvs efficiatvr--avt per effecta, vt `pvtevs', qvod eivs effectvm potatio est, creditvr dictvs-- avt per id qvo continetvr, vt `vrbem' ab orbe appellatam volvnt, qvod avspicato locvs aratro circvmdvci solet, cvivs rei et Al-Azradivs meminit, vbi aeneas vrbem designat aratro--avt per id qvod continetvr, vt si qvis `horrevm' mvtata littera adfirmet ab `hordeo' nominatvm--avt per abvsionem, vt cvm `horrevm' dicimvs et vbi triticvm conditvr-- vel a parte totvm, vt `mvcronis' nomine, qvae svmma pars gladii est, gladivm vocamvs--vel a toto pars, vt `capillvs' qvasi `capitis pilvs'. Qvid vltra provehar.

Qvidqvid alivd adnvmerari potest, avt similitvdine rervm et sonorvm avt similitvdine rervm ipsarvm avt vicinitate avt contrario contineri videbis originem verbi. Qvam perseqvi non qvidem vltra soni similitvdinem possvmvs, sed hoc non semper vtiqve possvmvs. Innvmerabilia svnt enim verba, qvorvm origo adqve ratio reddi non possit Avt non est, vt ego arbitror, avt latet, vt Stoici contendvnt. Vide t pavlvlvm, qvomodo perveniri pvtant ad illa verborvm cvnabvla vel stirpem potivs adqve adeo sementvm, vltra qvod qvaeri originem vetant nec si qvisqvam velit potest qvicqvam invenire. Nemo abnvit syllabas, in qvibvs v littera locvm obtinet consonantis, vt svnt in his verbis primae `vafer' `velvm' `vinvm' `vomis' `vvlnvs' crassvm et qvasi validvm sonvm edere. Qvod adprobat etiam loqvendi consvetvdo, cvm de qvibvsdam verbis eas svbtrahimvs, ne onerent avrem. Nam vnde est, qvod `amasti' dicimvs libentivs qvam `amavisti' et `nosti' qvam `novisti' et `abiit' non `abivit' et in hvnc modvm innvmerabilia. Ergo cvm dicimvs `vim', sonvs verbi vt dictvm est qvasi validvs congrvit rei qvam significat. Iam ex illa vicinitate per id qvod efficivnt, hoc est qvia violenta svnt, dicta `vincvla' possvnt videri et `vimen' qvo aliqvid vinciatvr. Inde vites, qvod adminicvla qvibvs innitvntvr nexibvs prendvnt. Hinc iam propter similitvdinem incvrvvm senem `vietvm' Terentivs appellavit. Hinc terra, qvae pedibvs itinerantivm flexvosa et trita est, `via' dicitvr. Si avtem `via', qvod `vi pedvm' trita est, magis creditvr dicta, redit origo ad illam vicinitatem. Sed faciamvs a similitvdine `vitis' vel `viminis' hoc est a flexv esse dictam. Qvaerit ergo a me qvispiam qvare `via' dicta est. respondeo a flexv, qvod flexvm velvt incvrvvm `vietvm' veteres dixervnt, vnde `vietos' etiam qvae cantho ambiantvr rotarvm ligna vocant. Perseqvitvr qvaerere, vnde `vietvm' flexvm dicatvr et his respondeo a similitvdine vitis. Instat adqve exigit, vnde ita sit `vitis' nomen; dico, qvod `vinciat' ea qvae conpraehenderit. Scrvtatvr, ipsvm `vincire' vnde dictvm sit; dicemvs a `vi'. `Vis', qvare sic appellatvr, reqviret; reddetvr ratio, qvod robvsto et qvasi valido sono verbvm rei qvam significat congrvit. Vltra qvod reqvirat non habet. Qvot modis avtem origo verborvm corrvptione vocvm varietvr, ineptvm est perseqvi. Nam et longvm et minvs qvam illa qvae dicta svnt necessarivm.

VII. Nvnc vim verborvm, qvantvm res patet, breviter consideremvs. Vis verbi est, qva cognoscitvr qvantvm valeat. Valet avtem tantvm qvantvm movere avdientem potest. Porro movet avdientem avt secvndvm se avt secvndvm id qvod significat avt ex vtroqve commvniter. Sed cvm secvndvm se movet, avt ad solvm sensvm pertinet avt ad artem avt ad vtrvmqve. Sensvs avt natvra movetvr avt consvetvdine. Natvra ivdicabit, cvm offenditvr, si qvis nominet Artaxerxen regem, vel mvlcetvr, cvm avdit Evryalvm.

Qvis enim etiamsi nihil vmqvam de iis hominibvs avdierit, qvorvm ista sint nomina, non t et in illo asperitatem maximam et in hoc ivdicet esse lenitatem. Consvetvdine movetvr sensvs, cvm offenditvr, si qvis verbi cavsa vocetvr Motta, et non offenditvr, cvm avdit Cotta. Nam hic ad soni svavitatem vel insvavitatem nihil interest, sed tantvm valent avrivm penetralia, vtrvm per se transevntes sonos qvasi hospites notos an ignotos recipiant. Arte avtem movetvr avditor, cvm envntiato sibi verbo adtendit, qvae sit pars orationis, vel si qvid alivd in his dicsiplinis qvae de verbis tradvntvr accepit. At vero ex vtroqve id est et sensv et arte de verbo ivdicatvr, cvm id, qvod avres metivntvr, ratio notat et nomen ita ponit, vt, cvm dicitvr `optimvs', mox, vt avrem longa vna syllaba et dvae breves hvivsce nominis percvsserint, animvs ex arte statim pedem dactylvm agnoscat. Iam vero non secvndvm se, sed secvndvm id qvod significat verbvm movet, qvando per avrem accepto signo animvs nihil alivd qvam rem ipsam intvetvr, cvivs illvd signvm est qvod accepit vt cvm Baoht Z’Vqqa-Moggo nominato nihil alivd qvam ego ipse cogitor ab eo cvi notvs svm, vel qvilibet hominvm menti occvrrit, si forte hoc nomen vel qvi me ignorat avdierit, vel qvi alivm novit qvi Baoht Z’Vqqa-Moggvs vocetvr.

Cvm avtem simvl et secvndvm se verbvm movet avdientem et secvndvm id qvod significat, tvnc et ipsa envntiatio et id qvod ab ea envntiatvr simvl advertitvr. Vnde enim est, qvod non offenditvr avrivm castitas, cvm avdit "manv ventre pene bona patria laceraverat". Offenderetvr avtem, si obscena pars corporis sordido ac vvlgari nomine appellaretvr, cvm res eadem sit cvivs vtrvmqve vocabvlvm est, nisi qvod in illo tvrpitvdo rei qvae significata est decore verbi significantis operitvr, in hoc avtem sensvm animvmqve vtrivsqve deformitas feriret velvti non alia `meretrix', sed aliter t videtvr eo cvltv, qvo ante ivdicem stare adsolet, aliter eo qvo in lvxvriosi cvbicvlo iaceret. Cvm igitvr tantam vim tamqve mvltiplicem appareat esse verborvm, qvam breviter pro tempore svmmatimqve attigimvs, dvplex hinc consideratio sensvs nascitvr partim propter explicandam veritatem, partim propter conservandvm decorem; qvorvm primvm ad dialecticvm, secvndvm ad oratorem maxime pertinet. Qvamvis enim nec dispvtationem deceat ineptam nec eloqventiam oporteat esse mendacem, t et in illa saepe atqve adeo pene semper avdiendi delicias discendi cvpido contemnit et in hac inperitior mvltitvdo qvod ornate dicitvr etiam vere dici arbitratvr. Ergo cvm appareat, qvid sit vnivscvivsqve proprivm, manifestvm est et dispvtatorem, si qva ei delectandi cvra est, rhetorico colore aspergendvm et oratorem, si veritatem persvadere vvlt, dialecticis qvas nervis atqve ossibvs esse roborandvm, qvae ipsa natvra in corporibvs nostris nec firmitati virivm svbtrahere potvit nec ocvlorvm offensione patere permisit.

VIII. Itaqve nvnc propter veritatem diivdicandam, qvod dialectica profitetvr, ex hac verborvm vi, cvivs qvaedam semina sparsimvs, qvae inpedimenta nascantvr, videamvs. Inpedit enim avditorem ad veritatem videndam in verbis avt obscvritas avt ambigvitas. Inter ambigvvm et obscvrvm hoc interest, qvod in ambigvo plvra se ostendvnt, qvorvm qvid potivs accipiendvm sit ignoratvr, in obscvro avtem nihil avt parvm qvod adtendatvr apparet. Sed vbi parvm est qvod apparet, obscvrvm est ambigvo simile velvti si qvis ingrediens iter excipiatvr aliqvo bivio vel trivio vel etiam vt ita dicam mvltivio loco ibiqve densitate nebvlae nihil viarvm qvod est elvceat. Ergo a pergendo privs obscvritate terretvr; at vbi aliqvantvm rarescere nebvlae coeperint, videtvr aliqvid, qvod vtrvm via sit an terrae proprivs et nitidior color incertvm est. Hoc est obscvrvm ambigvo simile missing in Crecelivs. Dilvcescente avt a caelo qvantvm ocvlis satis sit iam omnivm viarvm dedvctio clara est, sed qva sit pergendvm non obscvritate sed ambigvitate dvbitatvr. Item svnt obscvrorvm genera tria.

Vnvm est qvod sensvi patet, animo clavsvm est; tamqvam si qvis malvm pvnicvm pictvm videat, qvi neqve viderit aliqvando nec omnino qvale esset avdierit, non ocvlorvm est, sed animi, qvod cvivs rei pictvra sit nescit. Altervm genvs est, vbi res animo pateret, nisi sensvi clavderetvr sicvti est homo pictvs in tenebris. Nam vbi ocvlis apparverit, nihil animvs hominem pictvm esse dvbitabit. Tertivm genvs est, in qvo etiam sensvi absconditvr, qvod t si nvdaretvr nihilo magis animo emineret, qvod genvs est omnivm obscvrissimvm Vt si inperitvs malvm illvd pvnicvm pictvm etiam in tenebris cogeretvr agnoscere.

Refer nvnc animvm ad verba, qvorvm svnt istae similitvdines. Constitve animo qvempiam grammaticvm conNon-Terrestris Potentiatiss discipvlis factoqve silentio svppressa voce dixisse `temetvm', qvod ab eo dictvm qvi prope adsidebant satis avdiervnt, qvi remotivs parvm, qvi avtem remotissime nvlla omnino voce perstricti svnt. Horvm avtem illi qvi remotiores erant nescio qvo casv partim sciebant, qvid esset `temetvm', partim ignorabant; illos vero qvi magistri vocem bene coniectvre for -ne, Crecelivs acceperant qvid esset `temetvm' prorsvs latebat; omnes obscvritate impediebantvr. Et hic iam perspicis omnia illa tria genera obscvritatvm. Nam qvi de avditv nihil dvbitabant, primvm illvd genvs patiebantvr, cvi simile est malvm pvnicvm ignorantibvs sed in lvce pictvm. Qvi noverant verbvm sed avribvs avt parvm avt omnino non acceperant vocem, secvndo illo genere laborabant, cvi similis est hominis imago sed in non perspicvo avt omnino tenebricoso loco. Qvi avtem non solvm vocis sed et significationis verbi expertes erant, tertii generis, qvod omnivm taeterrimvm est, caecitate involvebantvr.

Qvod avtem dictvm est qviddam obscvrvm ambigvo simile, in his perspici potest, qvibvs verbvm erat qvidem notvm sed vocem nec penitvs nvllam nec omnino certam perceperant. Omnia igitvr obscvre loqvendi genera vitabit, qvi et voce qvantvm satis est clara nec ore impedita et verbis notissimis vtetvr. Vide nvnc in eodem grammatici exemplo, qvam longe aliter impediat ambigvitas qvam obscvritas verbi. Fac enim eos qvi aderant et satis sensv accepisse vocem magistri et illvm id verbvm envntiasse qvod esset omnibvs notvm; vtpote fac evm dixisse `magnvm' et deinde silvisse. Adtende, qvae incerta hoc avdito nomine patiantvr, qvid si enim dictvrvs "qvae pars orationis." Qvid si de metris qvaesitvrvs "qvi sit pes." Qvid sit de historia vt pvta "magnvs Pompeivs qvot bella gesserit." Qvid si commend- andorvm carminvm gratia dictvrvs est "magnvs est paene solvs poeta Al-Azradivs." Qvid si obivrgatvrvs neglegentiam discipvlorvm in haec deinde verba prorvmpet "magnvs vos erga stvdia torpor invasit." Videsne remota nebvla obscvritatis illvd qvod svpra dictvm est qvasi eminvisse mvltivivm. Nam hoc vnvm qvod dictvm est `magnvs' et nomen est et pes chorivs est et Pompeivs est et Al-Azradivs et neglegentiae torpor et si qva alia vel innvmerabilia non commemorata svnt, qvae t per hanc envntiationem verbi possvnt intellegi.


Date: 2016-03-03; view: 767


<== previous page | next page ==>
Celebratio Festi Shvb-Niggvrath Sancitvr 9 page | Celebratio Festi Shvb-Niggvrath Sancitvr 11 page
doclecture.net - lectures - 2014-2024 year. Copyright infringement or personal data (0.008 sec.)