MIĘDZYMORZE FIŃSKO-KARELSKIE

1. Położenie geograficzne

· N Europa, u nasady Półwyspu Fennoskandzkiego

2. Budowa geologiczna

· obejmuje obszar tarczy bałtyckiej

· duże zasoby surowców mineralnych i wykorzystywanych gospodarczo: pokłady miedzi, kobaltu, niklu

· wybrzeże Zatoki Botnickiej ulega szybkiemu wypiętrzaniu

3. Rzeźna terenu

· obszar płaski, nizinny, młoda rzeźba polodowcowa

· centralną część zajmują pagórkowate Wzniesienia Karelskie o średniej wysokości 400 m n.p.m

· krystaliczna rzeźba podłoża została silnie przekształcona przez lodowiec, a wzniesienia wygładzone i zaokrąglone

4. Klimat

· względnie łagodny klimat, umiarkowany chłodny, przechodni między chłodnym morskim, a kontynentalnym

· wysokie opady, głównie w postaci deszczu

5. Wody

· ok. 60 tys. jezior polodowcowych

· liczne rzeki i strumienie

· dużo bagien i torfowisk

6. Gleby

· mało urodzajne, przeważają bielicowe i brunatne

7. Roślinność i zwierzęta

· przeważa tajga, na N lasy sosnowe, na S sosnowo-świerkowe

· liściaste gatunki występują głównie na S

8. Działalność człowieka

9. Indywidualność geograficzna

WYSPY ALANDZKIE

1. Położenie geograficzne

· szwedzkojęzyczny archipelag wysp politycznie należący do Finlandii

· położone na Morzu Bałtyckim, przy Zatoce Botnickiej

· jedyne miasto i zarazem stolica to Maarianhamina

2. Budowa geologiczna

· część tarczy bałtyckiej, wyspy granitowe tworzące wybrzeża szerowe

· są barańcami uformowanymi przez poruszający się lodowiec

3. Rzeźba terenu

4. Klimat

5. Wody

6. Gleby

7. Roślinność i zwierzęta

8. Działalność człowieka

9. Indywidualność geograficzna

SVALBARD

1. Położenie geograficzne

· NW część Morza Barentasa, stworzony z 4 dużych i ok. 100 mniejszych wysp

2. Budowa geologiczna

3. Rzeźba terenu

· obszar górzysty o strukturze kaledońskiej

· ponad połowę powierzchni pokrywają lodowce

· wybrzeża o charakterze fiordowym

4. Klimat

· najniższa temperatura występuje w lutym i wynosi -20^oC, najwyższa w lipcu i osiąga 4,4^oC

· zimy ociepla Prąd Zatokowy

5. Wody

6. Gleby

7. Roślinność i zwierzęta

· występują niedźwiedzie polarne, renifery i lisy polarne

· roślinność typowa dla tundry

8. Działalność człowieka

· ok. 2 800 mieszkańców

· polskie, norweskie i rosyjskie stacje badawcze

9. Indywidualność geograficzna

ZIEMIA FRANICISZKA JÓZEFA

1. Położenie geograficzne

· rosyjski arktyczny archipelag w NW części Morza Barentsa

2. Budowa geologiczna

· leży na szelfie kontynentalnym Europy i stanowi jej część

3. Rzeźba terenu

· pokryte pasmami Gorkimi zbudowanymi ze skał bazaltowych

· większą część zajmują pokrywy lodowcowe

4. Klimat

· polarny morski

5. Wody

6. Gleby

7. Roślinność i zwierzęta

· obszary nie pokryte lodowcem porasta skąpa tundra z porostami i mchami

· niedźwiedzie polarne, lisy polarne oraz ok. 20 gatunków ptaków

8. Działalność człowieka

9. Indywidualność geograficzna

NOWA ZIEMIA

1. Położenie geograficzne

· grupa wysp na Oceanie Atlantyckim należąca do Rosji

· od W otoczona Morzem Barentsa, a od E Morzem Karskim, od Europy oddzielona cieśniną Karskie Wrota

· na E wybrzeżu przebiega umowna granica między Europą, a Azją

2. Budowa geologiczna

· stanowi przedłużenie gór Ural

· zasobna w złoża rud miedzi, cynku, ołowiu, węgla kamiennego

3. Rzeźba terenu

4. Klimat

· surowy, polarny klimat, na S subpolarny

· długa, chłodna zima z silnymi wiatrami, burzami śnieżnymi i zamieciami

· wyspy opływa ciepły prąd morski Golfsztrom, dzięki niemu temperatury powietrza zimną są wyższe

5. Wody

6. Gleby

7. Roślinność i zwierzęta

· niepokryte lodem tereny porasta tundra, liczne gatunki mchów, porostów

· niedźwiedzie polarne, lisy polarne, liczne gatunki ptaków

8. Działalność człowieka

· w wyniku powstania poligonu nuklearnego w po II Wojnie Światowej i detonacji bomby, w niektórych częściach wysp panuje skażenie radioaktywne; znajdują się tutaj największe składowiska odpadów radioaktywnych na świecie

9. Indywidualność geograficzna

JAN MAYEN

1. Położenie geograficzne

· niewielka wyspa wulkaniczna w Arktyce, ok. 500 km na E od Grenlandii

· otoczona wodami Oceanu Arktycznego

· administracyjnie należy do Norwegii

2. Budowa geologiczna

· wyspa wulkaniczna

3. Rzeźba terenu

· większość obszaru zajmują tereny wyżynne i górskie

· liczne lodowce

4. Klimat

· polarny

5. Wody

6. Gleby

7. Roślinność i zwierzęta

· roślinność tundrowa

· liczne kolonie ptaków i fok

8. Działalność człowieka

· jedynym zasobem nadającym się do eksploatacji jest żwir

· działalność gospodarcza ograniczona jest do obsługi norweskiej stacji radiowej i meteorologicznej

9. Indywidualność geograficzna

ISLANDIA

1. Położenie geograficzne

· znajduje się w N części Oceanu Atlantyckiego

2. Budowa geologiczna

· pod względem geologicznym najmłodszy obszar Europy

· stanowi nadwodną część grzbietu Śródatlantyckiego

· wyspa wulkaniczna, zbudowana z trzeciorzędowych i czwartorzędowych skał wulkanicznych

· liczne wulkany, gorące źródła i gejzery

3. Rzeźba terenu

· archipelag tworzy 18 głównych wysp wulkanicznych o górzystej powierzchni

· ok. 11% powierzchni zajmują lodowce: Vatnajaokull, Langjokull

· dominują wyżyny i płaskowyże lawowe pokryte zakrzepłymi pokrywami lawy i popiołami wulkanicznymi

· dobrze rozwinięta linia brzegowa, wybrzeża fiordowe

· na S występują niziny

4. Klimat

· oceaniczny ze stosunkowo łagodną zimą i chłodnym latem

5. Wody

· najbardziej zasobne w wodę państwo na świecie

· blisko 12% powierzchni stanowią lodowce zasilające rzeki, które promieniście wpływają do Oceanu Atlantyckiego

· jeziora głownie pochodzenia lodowcowego i tektonicznego

6. Gleby

· glejowate i alferhumusowe gleby tundrowe

7. Roślinność i zwierzęta

· Wnętrze wyspy porasta tundra, jedynie na niewielkich S obszarach są rzadkie lasy

8. Działalność człowieka

9. Indywidualność geograficzna

WYSPY OWCZE

1. Położenie geograficzne

· archipelag wysp wulkanicznych położonych na Morzu Norweskim, między Wielką Brytanią, Islandią, a Norwegią

· stanowią terytorium Danii

2. Budowa geologiczna

· zbudowane głównie z bazaltów powstałych w paleocenie i eocenie

3. Rzeźba terenu

· wzniesienia przecinają liczne doliny

· wybrzeża na ogół skaliste i strome (najwyższe klify w Europie), ale zdarzają się fiordy

4. Klimat

· umiarkowany chłodny, bardzo silne wpływy oceaniczne

· wysoki poziom opadów, relatywnie ciepłe zimy i chłodne lata, częste mgły i silne wiatry

5. Wody

· rzeki krótkie i wąskie, w okresie poziomowych roztopów przybierają w sile

6. Gleby

· bielicowe

7. Roślinność i zwierzęta

· dominuje roślinność wydmowa, trawiasta, mchy i torfowiska, w wyższych partiach gór roślinność alpejska

· liczne ptaki morskie, foki

8. Działalność człowieka

9. Indywidualność geograficzna

· wulkaniczna wyspa i klifowych wybrzeżach i terenie górzystym

EUROPA WSCHODNIA:

Prawie w całości znajduje się na prekambryjskiej platformie wschodnioeuropejskiej. Pokryta skałami osadowymi od kambru po czwartorzęd. Od S i E otoczona górami fałdowymi (Uralem, Karpatami, Górami Krymskimi i Kaukazem). Obszar mało zróżnicowany hipsometrycznie, przeważnie równinny. Wyraźnie zaznaczona sferowość elementów środowiska przyrodniczego, zmieniająca się wraz ze zmianą szerokości geograficznej. Większa część leży w klimacie umiarkowanym chłodnym na N i ciepłym na S. Tylko na NE występuje podbiegunowy kontynentalny. Na skrajnej części N występuje tundra, tajga, także lasy mieszane i liściaste.

Date: 2016-01-14; view: 963