Interwencje zbrojne NATO w latach 90. i po 2001 r.

Sojusz posiadał szczególne zasoby i zdolności predysponujące go do podejmowania nowych ról w międzynarodowych operacjach pokojowych. Były to m.in.: sprawdzona wielonarodowa struktura, procedury oraz skuteczny system dowodzenia, rozwinięte zaplecze logistyczne, środki

transportu, łączności, dobrze wyszkolone i nowoczesne siły zbrojne zdolne do współdziałania; unikalne zasoby — np. Powietrzny System Wykrywania i Powiadamiania (AWACS), nowoczesna infrastruktura, zaawansowane procedury wymiany informacji wywiadowczych i inne, zdolne uzupełniać stan posiadania ONZ; zdolności planistyczne oraz sprawny system

konsultacji politycznych, rozwinięte instytucjonalne stosunki z państwami nie będącymi członkami Organizacji, jak również podjęte w tych ramach wysiłki na rzecz współdziałania podczas operacji pokojowych.

BAŁKANY

► Misja pokojowa IFOR w Bośni i Hercegowinie, prowadzona między 20 grudnia 1995 a 20 grudnia 1996

28 lutego 1994 roku samoloty Sojuszu zestrzeliły cztery samoloty wojskowe, które naruszyły strefę zakazu lotów nad Bośnią i Hercegowiną. Wówczas po raz pierwszy w historii siły NATO zaangażowały się w działania bojowe.

Po zawarciu porozumienia pokojowego dla Bośni i Hercegowiny jesienią 1995 roku rezolucja nr 1031 Rady Bezpieczeństwa ONZ powierzyła NATO rozmieszczenie Sił Implementacyjnych (IFOR) w liczbie około 60 tysięcy żołnierzy, a tym samym - przejęcie odpowiedzialności za pokój i stabilność tego kraju. Misja IFOR była pierwszą operacją pokojową podjętą przez NATO.

Kampania lotnicza przeciw Jugosławii od 24 marca do 10 czerwca 1999 roku.

► NATO podjęło również działania, aby wymusić rozwiązanie pokojowe w Kosowie w 1999 roku i ponownie, aby rozbroić ugrupowania etnicznych Albańczyków i odebrać im broń w byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii* w 2001 roku. Obecnie Siły Kosowskie (KFOR bez Islandii i Kanady) liczą ok. 15 500 żołnierzy (w tym 2.200 żołnierzy Bundeswehry).

► Poza KFOR, NATO utrzymuje w tym regionie lokalne dowództwa w Sarajewie, Skopje i w Tiranie. Od grudnia 2006 roku Sojusz ustanowił biuro łącznikowe w Belgradzie z zadaniem wspierania współpracy Serbii z NATO w ramach programu Partnerstwa dla Pokoju.

Misja pokojowa SFOR w Bośni i Hercegowinie, prowadzona między 21 grudnia 1996 a 2 grudnia 2004

Zabezpieczenie Cieśniny Gibraltarskiej po 11 września 2001 r. w ramach operacji Active Endeavour.

► Operacja rozpoczęła się 26 października 2001 roku i jest jednym z elementów przeciwdziałania terroryzmowi przez Sojusz Północnoatlantycki.

► Intencją operacji jest prezentacja determinacji i solidarności państw NATO w kampanii przeciwko terroryzmowi.

► Swoim zasięgiem obejmuje akweny międzynarodowe Morza Śródziemnego, a w szczególności rejony mogące być potencjalnym celem ataków terrorystycznych.

► W operacji uczestniczą m.in. stałe zespoły okrętów NATO (STANAVFORLANT i STANAVFORMED), które stanowią o ciągłej gotowości Sojuszu do natychmiastowego reagowania w sytuacjach kryzysowych.

► Od marca 2003 roku do udziału w Active Endeavour zaproszone są także państwa Partnerstwa dla Pokoju oraz Dialogu Śródziemnomorskiego. Głównym zadaniem międzynarodowych sił morskich jest zapewnienie bezpiecznej żeglugi jednostkom cywilnym, osłona transportu morskiego, prowadzenie monitoringu oraz kontrola jednostek.

Obecność Międzynarodowych Sił Wspierających Bezpieczeństwo (ISAF) w Afganistanie od grudnia 2001 roku

Wsparcie logistyczne Unii Afrykańskiej w Darfurze w 2005 r.
(czerwiec 2005 – 31 grudnia 2007)

► organizacja transportu żołnierzy państw afrykańskich do Sudanu i prowadzenie specjalistycznych szkoleń sztabowych

► biorąc jednak pod uwagę zaangażowanie NATO na Bałkanach, w Afganistanie i na Bliskim Wschodzie, nie można liczyć na skierowanie dużych sił na operacje w Afryce, która nie jest dla Sojuszu regionem priorytetowym

1. Znaczenie szczytu w Pradze (2002 r.) i w Rydze (2006 r.)

Praski szczyt NATO (21–22 listopada 2002 r.)

W trakcie obrad Rady Północnoatlantyckiej omawiano:

► reformę NATO w obliczu nowych wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa, proces poszerzenia, wzmocnienie zdolności bojowych Sojuszu oraz współpracę z państwami partnerskimi.

► Najważniejsze przyjęte na szczycie dokumenty to Deklaracja praska (Prague Summit Declaration) oraz oświadczenie w sprawie Iraku.

► Zaproszenie do podjęcia rozmów akcesyjnych otrzymało siedem państw - Bułgaria, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja i Słowenia

► Pochwalono ponadto wysiłki Albanii, Chorwacji i Macedonii na rzecz

przeprowadzanych w tych krajach reform, co jest sygnałem, iż państwa te

mogą być kolejnymi kandydatami do członkostwa

► państwa Sojuszu podjęły decyzję o stworzeniu Sił Reagowania NATO(NATO Response Forces).

► W ich składzie miały znaleźć sie trzy komponenty: lądowy, morski i powietrzny. O ich użyciu będzie decydowała Rada Północnoatlantycka.

► Kolejną kluczową decyzją szczytu jest reforma struktury dowodzenia NATO– tak by była ona dostosowana do prowadzenia coraz bardziej zróżnicowanych misji NATO. Podjęto decyzję o stworzeniu dwóch strategicznych dowództw – operacyjnego w Belgii,

odpowiedzialnego za przeprowadzanie operacji (the strategic command

for Operations) oraz funkcjonalnego w Stanach Zjednoczonych (the

strategic command for Transformation), które odpowiedzialnego za

transformację militarną NATO i zapewnienie interoperacyjności jego sił,

opracowywanie nowych koncepcji i doktryn itp.

► przyjęcie Praskiego Zobowiązania w Sprawie Zdolności Obronnych

Jest to zobowiązanie państw członkowskich do konsekwentnego kontynuowania wysiłków zmierzających do osiągnięcia przez NATO zdolności prowadzenia wojen nowego typu w środowisku wysokiego zagrożenia.

W zakresie zwalczania terroryzmu przyjęto postanowienie o wdrożeniu tzw. Plan Reagowania w Sytuacjach Wyjątkowych(Civil Emergency Planning Action Plan), który ma przygotować ludność cywilną do działań na wypadek ataków z użyciem broni masowego rażenia. NATO ma przy tym pomagać członkom zaatakowanym tą bronią.

Członkowie NATO wydali także oświadczenie w sprawie Iraku. Wyrażono w nim pełne poparcie dla pełnego wdrożenia postanowień rezolucji Rady Bezpieczeństwa nr 1441 i zapowiedziano poważne konsekwencje w przypadku, gdy Irak nie zastosowałby się do jej postanowień.

12 czerwca 2003 r. ministrowie obrony NATO, kończąc kilkuletni proces studiów i negocjacji, zaakceptowali nową strukturę dowodzenia Sojuszu.

► Zadania operacyjne realizowane są przez Sojusznicze Dowództwo ds. Operacji (ACO) (wcześniej Dowództwo europejskie (ACE))

Podlegają mu dowództwa operacyjne, w tym dowództwa taktyczne.

► Sojusznicze Dowództwo ds. Transformacji (ACT) jako dowództwo funkcjonalne (wcześniej Dowództwo atlantyckie ACLANT)

odpowiedzialne jest za transformację sił zbrojnych, szkolenia i doktrynę. Posiada centra - ośrodki szkoleniowe/ transformacji w Europie.

Naczelny Sojuszniczy Dowódca ds. Transformacji (SACT)

► Naczelny Sojuszniczy Dowódca ds. Transformacji (SACT) - poprzez unię personalną w osobie Dowódcy Dowództwa Sił Połączonych Stanów Zjednoczonych – jest odpowiedzialny za przeprowadzanie ciągłej transformacji NATO. Jego kluczowa rola sprowadza się do rozwoju zdolności oraz przyszłych możliwości NATO poprzez poprawę wewnętrznej efektywności/operatywności Sojuszu.

Naczelny Dowódca Połączonych Sił Zbrojnych NATO w Europie
(SACEUR)

► Odpowiedzialny jest za polityczne kierownictwo w zakresie planowania i przeprowadzania, jak również przygotowywania operacji. Pod jego dowództwem znajdują się wszystkie siły zbrojne, oddane do dyspozycji przez państwa członkowskie Sojuszowi.

Date: 2016-01-14; view: 784