Rzeźba i architektura

U. Boccioni: „Jedyna forma ciągłości w przestrzeni”

Jedynym twórcą i teoretykiem rzeźby futurystycznej był Umberto Boccioni. W swoich kompozycjach przeciwstawił się akademickiej wierności naturze i tradycji historycznej. W architekturze futuryzm wyraził się w wizjonerskich projektach miast przyszłości Antonia Sant’Elii, uważanego za jedynego z najwybitniejszych teoretyków nowoczesnej, funkcjonalistycznej urbanistyki początku XX wieku. Jego projekty ukazywały proste, funkcjonalne, pozbawione wszelkich ozdób wieżowce z betonu, stali i szkła.

Muzyka

Futuryści nie zapisali się w historii muzyki jako wybitni kompozytorzy, ale okazali się inspirujący dla innych. Pierwszy manifest muzyczny sformułował w 1910 roku Francesco Pratella. Apelował do odejścia od obowiązujących skal i sięgania po ćwierćtony, do rezygnacji z miarowego rytmu. Pratella skomponował też Futurystyczną muzykę na orkiestrę (1912) i operę z lotnikiem w głównej roli (1914). Za najważniejszy manifest dotyczący muzyki uważa się Sztukę hałasu^[2] Luigiego Russola. Russolo skonstruował orkiestrę futurystyczną złożoną z 27 instrumentów, które nazwał „intonarumori“^[3], czyli „intonatory hałasu”. 2 czerwca 1913 roku w Modenie Russolo i Ugo Piatti wykonali na intonatorach Przebudzenie miasta, Spotkanie samochodów i samolotów. Po wojnie Russolo, działając głównie w Paryżu, konstruował nowe instrumenty, zwane teraz bruitorami (fr. bruit = hałas, szum). Jego występy zazwyczaj budziły wesołość, ale dokonały przewrotu w podejściu do dźwięku i muzyki w ogóle^[4]. Na tradycję futurystów powoływał się m.in. John Cage, twórca muzyki konkretnej Pierre Schaeffer i zespół The Art of Noise.

Teatr

Teatr pragnął być odbiciem takiego życia, jakim go rozumieli futuryści: wycinki spostrzeganej codziennej rzeczywistości współistniały z sobą przed oczami widza, nie zawsze powiązane logicznym ciągiem zdarzeń i jednością akcji. Odbiór sztuki polegał na grze skojarzeń i wymagał od widza zwiększonego wysiłku. Dążono do zniesienia przedziału między sceną a widownią. Spektakle które syntetyzowały życie współczesne, były bardzo krótkie, np. w sztuce Marinettiego Oni nadchodzą cała akcja ograniczała sie do nakrywania stołu przez dwie osoby, w Detonacji Francesca Canqulli do głosu wystrzału rewolwerowego rozlegającego się w pustej dekoracji przedstawiającej pustą ciemną ulicę.

Wpływ na kulturę

Mimo że futuryzm był przede wszystkim ruchem włoskim, odegrał ogromną rolę w rozwoju sztuki XX wieku. W Polsce wpłynął na formistów. Idee futurystyczne w znaczący sposób wpłynęły na sztukę filmową. Okres najbardziej ożywionej działalności futuryzmu zakończył się w czasie I wojny światowej, kiedy grupa się rozpadła. Większość artystów odeszła od tego kierunku, zajmując się w latach dwudziestych i trzydziestych sztuką bardziej statyczną, abstrakcyjną, a nawet klasycyzującą.

Date: 2016-01-14; view: 868