Charakterystyka ogólna „szkoły ukraińskiej” romantyków polskich.

Ukrainę i Polskę łączy nie tylko wspólna historia, kultura, lecz także literatura piękna. Poznając utwory literackie, pisarze obu państw wzbogacali swój światopogląd, w ten sposób pogłębiając i udoskonalając własną twórczość literacką.

Niezwykle interesującym zjawiskiem w literaturze polskiej stała się „ukraińska szkoła romantyczna”, która powstała w latach 20-tych XIX wieku. Za założycieli tej szkoły uważano pochodzących z terenów Prawobrzeżnej Ukrainy Antoniego Malczewskiego (1793-1886), Bohdana Józefa Zaleskiego (1802-1886), Seweryna Goszczyńskiego (1803-1876), Antoniego Grozę (1807-1875), Tomasza Padura (1801-1872) i innych, którzy ukończyli naukę w umańskiej szkole Bazylianów oraz liceum krzemienieckie.

Źródłem powstania nowych utworów literackich stawały się pieśni ludowe, legendy i podania, a także życie ludu ukraińskiego, w środowisku którego spędzili swe dzieciństwo owi pisarze. Bohdan Zaleski i Tomasz Padura w tworzeniu swych dzieł nadawali nawet przewagę językowi ukraińskiemu nad polskim. Romantyczne obrazy chłopów ukraińskich i Kozaków były swoistą malowniczą wizytówką przedstawicieli „ukraińskiej szkoły romantycznej”. Pierwsze utwory pisarzy można określić jako dążenie do egzotyki i zainteresowanie regionalizmem, co następnie przekształciło się w pasję do ciekawej i bogatej kultury, folkloru sąsiedniego narodu, a poniekąd nawet w melancholię za utraconą ziemią, Arkadią.

Romantyczny przypływ objął całą Europę. Najpierw w 90-tych latach XIX wieku zaczął się on szerzyć w Niemczech, Anglii i Francji. Literaci polscy tworzący na Ukrainie też zaczęli na swój sposób popularyzować kulturę europejską, a niebawem – w latach 30-40-tych XIX wieku – do tego nurtu dołączyli pisarze ukraińscy I. Śreźniewski, M. Szaszkiewicz, J. Wagilewicz, J. Głowacki, później zaś M. Kostomarow, T. Szewczenko, P. Kulisz, A. Mietliński i wielu innych.

Nie wszyscy krytycy literaccy zaliczali twórczość Juliusza Słowackiego czy Józefa Ignacego Kraszewskiego do „ukraińskiej szkoły romantycznej” w literaturze polskiej, jednak właśnie ci pisarze misternie i realistycznie przedstawiali życie i byt ukraińskiego ludu Wołynia i jego przeszłość. U Słowackiego, który 200 lat temu urodził się w Krzemieńcu, motywy ukraińskie najbardziej są uwidocznione w dziełach „Srebrny sen Salomei”, „Duma ukraińska” (1826), „Duma o Wacławie Rzewuskim” (1832). Z kolei Ignacy Kraszewski, do 1859 roku przez ponad 20 lat mieszkający w różnych wioskach żytomierskich i wołyńskich, gorąco umiłował ziemie ukraińskie. Na podstawie badań dotyczących osobliwości życia wsi ukraińskiej pisarz opublikował szereg powieści ludowych: „Historia Sawki” (1845), „Ulana” (1843), „Ostap Bondarczyk” (1847), „Budnik” (1848), „Chałupa za wsią” (1853), „Jermoła” (1856)

Nie na próżno polscy mistrzowie słowa stosowali tematykę ukraińską w tworzeniu swych dzieł. Oni postrzegali Ukrainę jako kraj samoistny, oryginalny i po prostu inny, chociaż należący do wielkiej Rzeczypospolitej Polskiej. Obecnie możemy w pełni docenić dziedzictwo literackie pisarzy polskich, którzy część swego życia poświęcili dla Ukrainy, a romantyzm ukraiński w dniu dzisiejszym trudno jest sobie wyobrazić bez wpływu literackich autorów polskich..

Date: 2016-01-14; view: 950