Transport - całokształt działań sprowadzający się do odpłatnego świadczenia usług mających na celu przewóz osób i towarów (inaczej działalność mająca na celu pokonywanie przestrzeni).
Można podzielić na: towarowy osobowy
Transport jest podstawowym składnikiem produktu turystycznego (stanowi 70% ceny wycieczki). Jest jednym z podstawkowych filarów gospodarki, jego udział 2.2% w gosp.. Wszelkie inwestycje w transporcie to inwestycje kapitałochłonne (autostrady, koleje, lotniska). Zwracają się one b.długo - długi okres amortyzacji.
Podział transportu według trakcji : 1. kolejowy 2. drogowy (indywidualny i autokarowy) 3. lotniczy 4. wodny (śródlądowy i morski) 75 % turystów przyjeżdża samochodami do Polski 68 % wyjeżdża samochodami 2,8 % dochodu narodowego pochodzi z transportu 4,8 % (w 2000r.) - wydatki na transport (inwestycje dot. transportu są kapitałochłonne.
Dochody uzyskiwane przez państwo z transportu : 1. Dochody bezpośrednie - podatek drogowy, opłaty za autostrady, bilety. 2. Dochody pośrednie - podatek od akcyz, podatek dochodowy
Czynniki wpływające na jakość usług transportowych : 1. Infrastruktura (jakość dróg) 2. Ukształtowanie terenu (preferowane tereny nizinne) i warunki naturalne 3. Warunki geopolityczne (stopień rozwoju ekonomicznego danego kraju)
Wpływ na swobodny ruch turystyczny mają : Warunki polityczne (łatwość przekroczenia granic, wizy, pozwolenia) Kompatybilność ruchu, szlaków komunikacyjnych (ruch prawostronny i lewostronny), rozstaw torów kolejowych, ujednolicone przepisy drogowe.
Czynniki wpływające na wybór rodzaju transportu : 1. Czas 2. Bezpieczeństwo podróży 3. Komfort 4. Koszt (im instytucja transportowa zamożniejsza, tym wyższy koszt przejazdu)
Transport w dobie wejścia do Unii Europejskiej: Unifikacja przepisów drogowych Zasada wolnego nieba w lotnictwie Wycofanie starych autokarów Eurobilety w transporcie autokarowym Przybrzeżna, przygraniczna żegluga
PERSPEKTYWY I ZAGROŻENIA: Budowa autostrad (wymóg cywilizacyjny) Wojny ekologów Szybka kolej (infrastruktura, wymogi bezpieczeństwa) W lotnictwie zamówienia w firmach na 2,3 lata Prostowanie korytarzy powietrznych Nowe systemy nawigacyjne System korytarzy śródziemnomorskich (ekolodzy) Mosty i tunele - niebezpieczeństwo w razie, np. pożarów w tunelu
I. TRANSPORT KOLEJOWY
Historia rozwoju tego rodzaju transportu sięga 1830 r. - pierwsza konstrukcja szyn (główka, szyjka, stopka). W latach 1880 - 1910 największy boom w kolejnictwie kładziono 24 tyś. km torów rocznie.
Zasługi kolei : 1) Jest pionierem turystyki (pierwszy masowy środek transportu) 2) Odkryto i popularyzowano wiele znanych obecnie miejsc na świecie (Alpy francuskie, szwajcarskie, austriackie, Zakopane). 8,4% - udział kolei w przewozie osób w 1986r. (nastąpił spadek na rzecz innych rodzajów transportu).
ZALETY KOLEI punktualność niezawodność ( nie groźne są zatory, korki) regularność połączeń niezależnie od warunków pogodowych komfort podróżowania bezpieczeństwo
Czym kolei zaczęła walczyć o klienta? - zwiększa prędkość podróżowania - coraz lepsza baza gastronomiczna - poprawa higieny i czystości - system zniżek - dodatkowe pakiety
Japończycy są pionierami w szykiej kolei ( ok. 200 km/h) lata 60 70 Obecnie w szybkości podróżowania przoduje Francja (TGV) oraz Niemcy (Experimental Intercity). Jako konkuren doszły również Wlochy wprowadzając słynny Pedolino (na zakrętach wagony pochylają się).
TGV (ok. 500 km/h) Paryż Normandia Wagony wirtualne (np. Paryż Marsylia) pokazywany jest na ekranie obraz całego obszaru, przez który prowadzi trasa. Standard wyposażenia wagonów jest bardzo wysoki (ceny również). Odpowiednikiem polskim w szybkim podróżowaniu jest INTERCITY
EUROCITY Intercity 160 km/h (Warszawa Gdańsk - Kraków - Katowice - Poznań - Itd.
INTERCITY PULLMAN (system wprowadzony przez koleje brytyjskie) podróżni z biletem ryczałtowym Executive", korzy stają z następujących udogodnień i usług: salonu pullmanowskiego z napojami i przekąskami oraz stanowiskami biurowymi na głównych dworcach rezerwacji miejsc siedzących śniadania, obiadu i kolacji podawanych do zajmowanego fotela telefonu w pociągu 24-godzinnego bezpłatnego miejsca na parkingu na stacji wyjazdowej 15-procetowej zniżki na samochód Europacar" wynajęty na dworcu kuponu upoważniającego do gratisowej konsumpcji i napoju w barze znajdującym się w składzie pociągu bezpłatnego całodziennego biletu na metro londyńskie
W Polsce: Pociągi hotelowe -jeżdżące na wybrzeże (PKP) Koleje specjalne - szczególnie w górach (kolejki zębate, liniowe, wyciągi).
Kraje alpejskie: 1950 r.-70 kolejek 1987r.-500 kolejek
Kolejki wąskotorowe - o znaczeniu w dużej mierze krajoznawczym Ciuchcia bieszczadzka, na Mazurach
