Filozofia chrześcijańska przed średniowieczem

ORYGENES

- ojciec Kościoła

- II-IIIw. n.e , rodzice chrześcijanie

- teolog wschodu z Aleksandrii, uczeń Klemensa i Amoniusza Tracjana

- Dzieło: „De principia” (o zasadach [chrześcijaństwa])

Dogmat Trójcy świętej: logos emanuje z absolutu. Logos – Jezus – twórca świata.

pytanie: Czy Pismo Św. należy czytać „ad litera” (dosłownie)?

Orygenes przeciwny: bzdury – Bóg zasadza drzewo poznania: czy Bóg ma ręce?

- 3 poziomy Pisma:

1) historyczny (historia izraelitów, poziom ikonograficzny)

2) alegoryczny (poziom psychiczny, np.: co to dobro/zło, poziom etyczny)

3) pneumatyczny (by zrozumieć trzeba osiągnąć wyższy stan ducha)

- rozdzielił rzeczy:

- dyskusja możliwa (np. Bóg jest jeden. w trzech osobach, Bóg stwórca)

- dyskusja niemożliwa (np. dogmat Trójcy Świętej)

AUGUSTYN

Urodził się w Tagasta (pn Afryka) z ojca poganina i matki chrześcijanki. Był rozrywkowym młodzieńcem :P, oczytany w literaturze łacińskiej, matematyce, erudyta. W mieście ojczystym w Kartaginie i Mediolanie był nauczycielem retoryki. Do chrześcijaństwa na początku był usposobiony negatywnie. Wyznawał manicheizm, potem sceptycyzm akademicki, Platon i w końcu nawrócił się dzięki kazaniom Ambrożego. Ochrzczony w 387 r. powrócił do Afryki i tam został biskupem Hiponny.

Liczne pisma: Wyznania 400 r., O Trójcy, O państwie bożym, Rozważania o wojnie sprawiedliwej (nie usprawiedliwia żadnej wojny ( w tym religijnej) jedynie obronną).

„Żaden z ludzi nie był tak święty i żaden ze świętych nie był tak ludzki.”

Dwa okresy jego życia : pogański i święty – pod wpływem matki i biskupa Ambrożego.

Był twórcą nauki historiozofii : filozofii historii. Ostatnim etapem dziejów jest realizacja Królestwa Bożego na Ziemi.

Po nawróceniu trudno było mu się zgodzić z dualizmem i sceptycyzmem, bo:

- musiałby się zgodzić, ze istnieje walka królestwa światłości i zła

- mędrzec powinien zawiesić swoje sądy (nie wypowiadać się ani za, ani przeciw), tylko wtedy można uzyskać fazjo (neutralny, dobry stan ducha)

Nie należy ufać zmysłom ani rozumowi. Nigdy nie jesteśmy w stanie dotrzeć do prawdy. (?!)

Teoria poznania:

Celem jest szczęście, które może dać jedynie Bóg. Do szczęścia potrzebne jest poznanie – ale potrzebne jest tylko poznanie Boga i własnej duszy. Badania przyrody np. są bardzo próżne. „Pragnę znać Boga i duszę. I nic więcej? Nic wiecej.”

O istnieniu rzeczy zewnętrznych można wątpić – ale o myśli wątpić się nie da, że człowiek myśli jest rzeczą pewną. „Wejdź w samego siebie, w człowieku mieszka prawda”. Jeśli dusza poznaje prawdę – to dzięki temu, ze istnieje Bóg i udziela jej swych idei. Dzieje się to drogą oświecenia – iluminizmu. Umysł bezpośrednio widzi prawdę - poznanie umysłowe ma charakter intuicyjny, kontemplacyjny. Poznanie to fakt nadprzyrodzony, dzieło łaski, a więc akt mistyczny.

„Uwierz, abyś zrozumiał, zrozum, abyś uwierzył” Wiara nie jest kwestią rozumu, jest kwestią woli..

Metafizyka, dusza:

Teocentryzm. Bóg ma przewagę i całkowitą władzę nad stworzeniem. Ma „przedwiedzę”. Łączy się z tym przewaga duszy nad ciałem oraz przeaga woli i uczucia nad rozumem.

Bóg jest najwyższym bytem, niezależnym, każdy inny byt istnieje tylko dzięki zrządzeniu boskiemu. Bóg jest sam bytem i przyczyną wszelkiego bytu. Jest też najwyższym dobrem i przyczyną dobra. Bóg jest właściwym celem życia. Dobro – znaczy tyle, co należenie do Boga. „Dążenie do Boga leży w naturze człowieka i zespolenie z Bogiem może jedynia dać mu szczęście.” Dobra i szczęścia człowiek nie może zdobyć sam.

Właściwie nie ma zła – jest tylko mniejsze dobro!!! Zło polega na odsunięciu się od Boga. Zło zniewala, a wolny jest ten, kto wybiera dobro. Grzech jest wynikiem wolnej woli – złego wyboru człowieka

Bóg nie jest demiurgiem (twórcą świata), on tylko powiedział „stań się!” Bóg tworzy świat aktem wolnej woli, swiat jest na miarę Boga.

Dusza jest substancją samoistną, nie ma w sobie nic materialnego. Jest doskonalsza od ciała. Duszę znamy lepiej niż ciało (?!) wiedza o duszy jest pewna – o ciele niepewna. Dusza, a nie ciało poznaje Boga. Ciało jest nawet przeszkodą w poznaniu. Należy więc dbać o duszę, nie o ciało.

Date: 2016-01-03; view: 584