V RUCH OKRĘŻNY W GOSPODARCE

MODELE GOSPODARCZE

Gospodarowanie:to nieustanny proces produkcji i konsumpcji czyli ciągła zmiana czynników produkcji na dobra finalne i ich zużywanie.

Proces ten polega na nieprzerwanym przepływie wartości pomiędzy podmiotami gospodarczymi. Ów przepływ to ruch okrężny dóbr i usług.

Co koordynuje decyzje producentów i konsumentów?

Co wyznacza kierunki ich działań?

Tym niewidzialnym podmiotem jest rynek,a właściwie- mechanizm rynkowy.

Instrumentami koordynującymi są : CENA- DOCHÓD- ZYSK

Parametry te są nośnikami informacji na podstawie których obie strony rynku- kupujący i sprzedający, podejmują decyzje.

CENA to pieniężny wyraz wartości, choć równa się wartości tylko wyjątkowo i przypadkowo, a zazwyczaj odchyla się od niej i to niekiedy zasadniczo.

Cenę można określić najkrócej jako kwotę pieniężną, której żąda producent za produkt lub usługę, względnie którą płaci odbiorca.

CENA RÓWNOWAGI to poziom cen przy których wielkość popytu zgłaszanego przez konsumentów odpowiada dokładnie wielkości podaży oferowanej na rynku przez producentów.

CENA WOLNORYNKOWAto cena kształtująca się na rynku w trakcie aktów kupna- sprzedaży w wyniku ścierania się obu stron rynkowych.

CENA TRANSAKCYJNA -wyrażona w walucie krajowej cena towaru wynikająca z przeliczenia jego ceny dewizowej według obowiązujących kursów.

DOCHODY- wszelkie wpływy osiągane w określonym czasie przez jednostkę gospodarującą po potrąceniu kosztów ich uzyskania, niezależnie od tego czy mają one charakter stały czy przypadkowy.

DOCHODY PAŃSTWA -środki materialne ( pieniądz lub w naturze) pobierane przez państwo na pokrycie wydatków związanych z realizacją jego podstawowych funkcji. Są one pobierane w różnych formach np. podatków i opłat. Mogą pochodzić również ze źródeł zagranicznych np. pożyczki zagraniczne.

ZYSK-to nadwyżka wartości sprzedaży nad ogólnymi wydatkami; dodatni wynik finansowy przedsiębiorstwa.

Zysk jest syntetycznym wskaźnikiem ekonomicznym, pozwalającym na ocenę działalności gospodarczej a jednocześnie jest podstawą do inwestowania i rozwoju firmy.

PODMIOTY GOSPODARUJĄCE

W każdej gospodarce występują dwa podmioty gospodarujące:

1. Gospodarstwo domowe- jest ono konsumentem i właścicielem zasobów
2. Przedsiębiorstwo- to producent (dóbr i usług) i użytkownik zasobów.

Samodzielnym podmiotem jest też państwo (reprezentowane przez rząd).

Między gospodarstwem domowym a przedsiębiorstwem dokonuje się przepływ dwóch strumieni:

Schemat cyrkulacji:

1. strumień finansowy

2. strumień przepływów realnych

1. strumień finansowo- pieniężne, które przepływają od gospodarstw domowych za pośrednictwem rynku i w formie opłat za dobra i usługi do firm: następnie ma miejsce ponowny przepływ płatności od firm przez rynek do gospodarstw domowych.
2. przepływy realne, niepieniężne (nie finansowe), ziemia, praca, kapitał przepływające od gospodarstw domowych za pośrednictwem rynku zasobów (czynników produkcji) do przedsiębiorstwa. Natomiast realne dobra i usługi przepływają od przedsiębiorstw za pośrednictwem rynku dóbr konsumpcyjnych i usług do gospodarstw domowych .

Rys.1 Okrężny obieg dochodów

Rys. 2 Model ruchu okrężnego w gospodarce rynkowej (model dwupodmiotowy)

Rys. 3 Model ruchu okrężnego w gospodarce rynkowej (model trójpodmiotowy)

Rys. 4 Model ruchu okrężnego w gospodarce rynkowej (model czteropodmiotowy)

Rys. 5 Ruch okrężny strumienia pieniężnego w gospodarce rynkowej (model pięciopodmiotowy)

(26.11.2004 r.)

IV PRODUKCJA

FUNKCJA PRODUKCJI

Istnieje ścisły związek między ilością (wielkością) czynników produkcji, zużywanych w procesie produkcji a wielkością wytwarzanych z nich dóbr i usług.

Funkcja produkcji ujmuje zależności między nakładami a wynikami w postaci równania:

Y=f(K,L,S)

Gdzie:

Y- wielkość produkcji

K- kapitał rzeczowy

L- praca

S- surowce

Zależność produkcji od zatrudnienia ma istotną własność przy danym kapitale rzeczowym zatrudnienie każdego dodatkowego pracownika przynosi coraz to mniejszy efekt produkcji, jest to tzw. Spadająca produktywność pracy – marginalny produkt pracy (MPL)

MPL= Y: L

MPL informuje o jaką wielkość wzrośnie produkcja w następstwie zatrudnienia dodatkowego pracownika.

Analogicznymi właściwościami charakteryzuje się kapitał:

MPK= Y: K

MPK- malejący krańcowy produkt kapitału.

MPK informuje o jaką wielkość wzrośnie produkcja wskutek powiększenia potencjału wytwórczego o jednostkę kapitału.

RELACJE PRODUKCYJNE

1.Efektywność środków trwałych – E– to stosunek produkcji wytworzonej w określonym czasie (rok, miesiąc) do wartości zasobów środków trwałych

E= P/M

P- wielkość produkcji

M- wielkość (wartość) środków trwałych

Na E istotny wpływ wywierają :

ü Zmiany w specjalizacji i system pracy

ü Struktura produkcji

ü Struktura środków trwałych

ü Postęp techniczny i technologiczny

ü Powiązanie zewnętrznych przedsiębiorstw z otoczeniem

ü Zmiany organizacji

2.Techniczne uzbrojenie pracy – U– to stosunek wartości (ilości) środków trwałych do liczby zatrudnionych pracowników.

U= M/Z

M- wartość środków trwałych

Z- wielkość zatrudnienia

Techniczne uzbrojenie pracy zależy także od rozkładu zatrudnienia w ciągu doby (współczynnika zmienności) co prowadzi do pewnej osobliwości nazywanej „ rozrzedzeniem U” , należy zatem uwzględnić rozkład zatrudnienia w czasie.

3. Wydajność pracy żywej – W– to stosunek między wielkością (wartością) produkcji a nakładami pracy żywej;

produkcja przypadająca na jednego zatrudnionego;

stosunek produkcji do czasu niezbędnego do jej wykonania.

W= P/Z

P- wielkość (wartość) produkcji

Z- zatrudnienie (czas pracy)

4. Kapitałochłonność produkcji - K– to stosunek majątku trwałego do wielkości produkcji ( jest odwrotnością efektywności majątku trwałego)

K= M/P

M- majątek trwały

P- produkcja

>>Związek między wydajnością pracy i technicznym uzbrojeniem pracy

P/Z= M/Z * P/M

P- produkcja

M- majątek trwały

Z- zatrudnienie

Date: 2015-12-24; view: 4285